اثر تيمارهای درجه حرارت و عمر بذر در شكستن خواب و ويژگيهای جوانهزني بذر کرفس معطر بختياری چیست ؟

Question

حسین برخورداری · Answer

اثر تیمارهای درجه حرارت و عمر بذر در شکستن خواب و ویژگیهای جوانهزنی بذر کرفس معطر بختیاری چیست ؟

كرفس كوهي با نام علمي Mozaff. و نام محلي كِلُوس جنسي جديد از خانواده چتريان مي باشد اين گياه چند ساله از گياهان مرتعي و ،(Mozaffarian, 2003) ، بومي ايران در دامنه رشته كوه زاگرس است (فروزنده شهركي
.)كرفس كوهي از ديدگاه اقتصادي، اكولوژيك و تنوع زيستي 8316 داراي اهميت فراوان بوده و اثرات درماني فراواني براي آن گزارش شده است، به طوري كه به عنوان يك گياه دارويي، داراي اثرات ضد درد، ضد التهاب، آرام بخش و ضد سرفه ميباشد (جابرالانصار، )و در درمان سرماخوردگي، روماتيسم، چربي خون، فشار 8311 خون، ناراحتي هاي قلبي و عروقي استفاده مي شود (احمدي، 1 ميتوان از آن در صنايع مذايي و بهداشتي استفاده كرد .از ديدگاه اكولوژيك اين گياه با اي اد تاج، پوشش وسيع و ريشه ي ضخيم خود، باعث حفاظت خاک شده و از فرسايش خاک جلوگيري به بنابراين مي ، عمل ميآورد تواند تأثير بسزايي در حفظ آب و خاک 831 ، نيز ايفا كند (فروزنده شهركي ) .اما متأسفانه به علت برداشت 6 ميرم از در معر انقرا مي باشد؛ به طوري كه نتايج نشان مي درصد از رويشگاههاي اين گياه از بين رفته 35 دهد بيش از است، يکي از جنبه هاي مورد بررسي در جلوگيري از انقرا ، شرايط مورد نياز براي جوانه زني و تعيين نياز هاي اكولوژيك گياه است )كه به منظور سرعت بخشيدن به جوانه 8311 (جابرالانصار، زني مي توان بذور را تحت تيمارهاي مختلف قرار داد و مناس ترين شرايط را براي شکستن خواب بذر در هر گونه، مشخص كرد .) نتايج مطالعات ان ام شده روي 8313 (محمود زاده و همكاران، گونه هاي خانواده ي چتريان، مواد بازدارنده ي شيميايي را به عنوان عامل اصلي در عدم جوانه  زني و يکنواختي بذر دانستند Kato et ( . ويلرز al., 1978) بيان كرد كه مواد بازدارنده Villiers, 1978) ي دروني در خواب بذر هايي كه احتياج به سرما دارند نقش مهمي ايفا مي كنند، در پژوهشي كه بر روي چند گونه از خانواده ي چتريان بومي ايران ان ام شد، از ميان تيمارهاي اعما شده جهت شکستن خواب، تيمار سرمادهي پس از شستشو و خيساندن بذر بسيار موثر .)8315 بود (مهرزاد، .مواد و روش 2 ها مواد ژنتيکي مورد مطالعه در اين پهژوهش شهامل بهذور كهرفس كوهي از منطقه و 8311 ي سرآقاسيد مربوط بهه سها ههاي متهوالي مي8313 از منابع طبيعي فارسهان 8311 باشند، جمعيت مربوط به كهه 8313 از توابع استان چهارمحا و بختياري و جمعيت مربوط به جمع8313در شهريور آوري شد از شركت پونه زار فريدونشهر تهيه شده است. اين آزمايش به صورت فاكتوريل و در قاله طهر كهاملاً درجه سانتيگراد و دماي محيط بهه 1 و 1 ، تصادفي با سه سطح دما درجه سانتي33 عنوان شاهد (دماي معمو حدود گراد) و دو سهطح توده بذري، براي بررسي اثر درجه حهرارت و عمهر بهذر در شکسهتن
خواب و ويژگيههاي جوانهه زنهي بهذر كهرفس كهوهي در دانشهکده تکرار اجرا شد، به طهوري كهه ههر 1 در ،كشاورزي دانشگاه شهركرد واحد آزمايشي شامل يك پتري عهدد بهذر بهود . بهه 80 ديش حهاوي منظور به حداقل رساندن زمان لازم براي جوانه زني و به عبارت ديگر شکستن خواب، تعدادي بذر سالم و خالص به طور تصادفي از هر يك از دو توده بذري انتخهاب شهد و سه س بها ههدش شستشهوي مهواد . ساعت در برابر جريان آب قرار داده شد31بازدارنده، بذور به مدت روز بهه 855در اين آزمايش به علت زمان طولاني آزمهايش كهه گرم در ليتر )استفاده شد، چهرا 6(طو ان اميد از محيط آب و آگار كه با توجه به نياز به آبياري در اين مدت احتما آلودگي زيهاد مهي شد، ضمناً ضد عفوني و كشت بذور در زير ههود كشهت بافهت ان هام شد . به منظور ضد عفوني بذور از يك روش سهه مرحلهه اي شهامل، انتقا آنها بهه ، %75 قرار دادن بذرها به مدت يك دقيقه در اتانو دقيقه همراه با تکان شهديد 85 درصد به مدت 85 هي وكلريد سديم دقيقهه 0 بار، هر بار به مدت 0 دست و شستشو با آب مقطر استريل استفاده شد. پس از كشت بذور و بستن پهارافيلم دور پتهري هها، آن هها را بهه درجه سهانتي 33اتاقك رشد با دماي درجهه 1 و 1 گهراد و يخاها روز پس از كشت مورد بررسهي 855 سانتيگراد منتقل كرده و نهايتاً قرار گرفتند. ميانگين عملکرد حاصل از تيمارهاي مختلهف بهه روش درصد و بها اسهتفاده از نهرم افهزار آمهاري 0 در سطح احتما LSD . مورد ت زيه و تحليل قرار گرفت SAS 9.0
 .نتايج و بحث 3 در اين آزمايش صفات ميزان جوانه زني، طو و قطهر ريشهه چهه، طو و عر بر ل ه، محور زير ل ه و دمبر اي و همچنين ارتفهاع روز پس از كاشت مورد بررسي قرار گرفت، از آنجا 855 گياهاه در درجهه 33( و درجهه حهرارت شهاهد 8313كه بذور مربوط به سها سانتي گراد )به طور كلي جوانه نزدند لهذا از ت زيهه و تحليهل حهذش گرديدند. نتايج حاصل از ت زيه واريانس درجه حرارت درجهه 1 و 1 ههاي سانتيگراد نشان داد كه بالاترين ميزان جوانه درجهه 1 زني مربوط به سانتيگراد بود كه با ميانگين 5 ( داري 050≥p ) از ميزان جوانه بيشهتر 68/66 درجه سانتيگراد با ميهانگين 1 زني در درجهه 1 بوده است و در ساير صهفات دمهاي ي سهانتي گهراد ميهزان بالاتري را نشان داد، به طوريكه صفت ارتفاع گياهاهه بها ميهانگين درجه سهانتي گهراد افهزايش معنهي 1 در دماي 61/3 505 ( داري 0≥p) درجه 1نسبت به دماي داشته است و 33/71 سانتيگراد با ميانگين طو و عر بر ل ه اي نيز به طور معني ) در درجهه p≥5058( داري .)3 و 8 درجه سانتيگراد بيشتر بود (جدو 1 حرارت استفاده از سرما دهي را بهراي (Kretschmer, 1999)كرتامر شکستن خواب بذور بسهياري از گياههان خهانواده چتريهان ضهر وري بيان نمودنهد (Franke & Otte, 1998) دانسته است .فرانك و اوت كه بذور گياه گل ر براي شکستن خواب نياز به يهك دوره سهرمادهي مرطوب داشته و به هيچ وجه در شرايط خشك جوانه نمي زند. قاسهمي پيههر )، در آزمايشههي جهههت 8316( بلههوطي و هههمكههاران شکستن خواب بذر كرفس كوهي، تيمارهاي اسيد جيبرليك، نيترات پتاسيم، شستشو با آب داغ، خراش دهي با اسيد سهولفوريك رقيهق و مليظ، سوراخ كردن و سرما دهي در دماي زير صفر درجه سانتي گراد روز اعمها كردنهد امها بهذور ههيچ واكنشهي بهه 10 تها 35به مدت تيمار هاي مذكور نشان ندادند.  .نتيجه گيری 4 عدم جوانه درجهه سهانتي گهراد مويهد حرهور 33 زني در دماي خواب در بذور كرفس كوهي است و با توجه به اين مسهلله، نيهاز بهه استفاده از سرمادهي براي جوانه زني الزامي است و ههم چنهين يهك دوره پس رسي به علت مشاهده نشدن هيچگونه جوانه زنهي در بهذور براي جوانه8313برداشت شده از سا زني ضروري به نظر ميرسد .

منبع : فصل نامه دارو های گیاهی