بررسي صفات كمي و كيفي گندم نان با كاربرد سايكوسل، كود زيستي و سولفاتروي در زراعت ديم چگونه است؟

Question

حسین برخورداری · Answer

بررسی صفات کمی و کیفی گندم نان با کاربرد سایکوسل، کود زیستی و سولفاتروی در زراعت دیم چگونه است؟
به منظور بررسي صفات كمي و كيفي دانه گندم، اين پژوهش به صورت دو آزمايش فاكتوريل در قالب طرح آماري بلوكهاي كامل
1392 اجرا گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل كاربرد دوسطح سايكوسل - تصادفي با سه تكرار در دو منطقه ايلام و بوشهر در سال زراعي 93
25 و 50 كيلوگرم در هكتار) و نيتروكسين در 2سطح (تلقيح و عدم تلقيح با بذر) ، 2 گرم در ليتر)، سولفا تروي در 3 ميزان ( 0 / (صفر و 5
بودند. كاربرد سايكوسل اثر معن يداري بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه در سطح احتمال آماري يك درصد داشت. محلو لپاشي سايكوسل
42 درصد شد. بيشترين ميزان /5 ، 19/1 ،14/ سبب افزايش تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، عملكرد دانه به ترتيب ب هميزان 6
2 گرم در ليتر سايكوسل، كاربرد 50 / 31 %) از تيمار محلول پاشي 5 / 53 %) وگلوتنين( 8 / 36 %)، گليادين( 6 / 13 %)، گلوتن( 1 / پروتئين دانه( 8
كيلوگرم درهكتار سولفات روي وتلقيح بذربا نيتروكسين بدست آمد. بالاترين عملكرد دانه ( 1710 كيلوگرم درهكتار)، ميزان اسيدهاي آمينه
545 و 772 ميلي گرم در 100 گرم نمونه پروتئين از برهمكنش تيمارهاي محلول پاشي ، ليزين، متيونين و ترئونين به ترتيب به ميزان 510
2 گرم در ليتر، 50 كيلوگرم درهكتار سولفات روي و تلقيح بذر با نيتروكسين حاصل شد. به طوركلي م يتوان نتيجه / سايكوسل در غلظت 5
گرفت كه در شرايط ديم، كاربرد سايكوسل، سولفا تروي و نيتروكسين در بهبود و افزايش عملكرد دانه گندم مي تواند مؤثر واقع شود.
واژههاي كليدي: اسيد آمينه، زراعت ديم، پروتئين، اجزاي عملكرد
احمدي، م.، م.ج. زارع و ي. امام. 1398 . بررسي صفات كمي و كيفي گندم نان با استفاده از كاربرد سايكوسل، كود زيستي و سولفات روي در شرايط
381398

مقدمه
.( گندم مهمترين گياه زراعي روي زمين است (امام، 1390
اهميت اين گياه براي ايرانيان از اين جهت زياد است كه نان
گندم بخش اصلي الگوي تغذيه جامعه را تشكيل ميدهد.
يكي از CCC سايكوسل يا كلرمكوات كلرايد با نام اختصاري
مهم ترين كندكنندههاي رشد براي دس تورزي رشد و عملكرد
غلات ميباشد (پيرسته انوشه و همكاران، 2016 ). چگونگي
عمل سايكوسل از راه جلوگيري از فعاليت آنزيمهاي چرخهي
بيوسنتز جيبرليك اسيد مانند آنزيم انت- كائورون سنتتاز ميباشد
(راجالا، 2004 ). نتايج پژوهشها بيانگر آن است كه كاربرد
سايكوسل در غلات باعث كاهش ارتفاع ساقه، افزايش تعداد
پنجه در هر بوته و مقاومت به سرما و شوري ميشود (پيرسته
انوشه و همكاران، 2016 ؛ صادقي و ميري، 1393 ). افزايش
عملكرد دانه گندم در اثر كاربرد به هنگام سايكوسل (در مرحله
انگيزش آغازه لما) به دليل ازدياد تعداد دانه بوده كه آن هم به
نوبهي خود نتيجهي ازدياد تعداد سنبله بارور و تعداد دانه در
سنبله بوده است، يعني اندازه مقصد فيزيولوژيك بزرگتر شده
.( است (شكوفا و امام، 2008
عنصر ريز مغذي روي از جمله عناصر اصلي لازم براي
رشد گندم است (رنگل و گراهام، 1995 ) و به علت كمبود آن در
خاكهاي زراعي ايران به لحاظ آهكي بودن، افت عملكرد كمي
و كيفي گندم مشهود است (كريميان، 1995 ). گندم از غلاتي
است كه در آن اختلاف در پاسخ ارقام نسبت به كمبود روي زياد
است (كاكمك و همكاران، 2010 ). علما و همكاران ( 2014 ) نيز
افزايش پروتئين و ميزان روي در دانه كلزا را با كاربرد
سولفات روي گزارش كردند. نقش عنصر روي در توليد اسيدهاي
( آمينه و پروتئي نسازي به وسيله ي خير يزاده و همكاران ( 2016
نيز بيان شد ه است. ايلماز و همكاران ( 1998 ) دريافتند كه گندم
نان در مقايسه با گندم ماكاروني به كمبود روي حساسيت
بيشتري نشان مي دهد؛ بنابراين نتيجه گرفتند كه تأثير روي در
عملكرد دانه گندم نان بيشتر از گندم ماكاروني است.
امروزه كاربرد باكتريهاي خاكزيست در تغذيه خاك و گياهان
زراعي در نظامهاي كشاورزي پايدار در سراسر جهان افزايش
يافته است. اين باكتريها بر ريشههاي گياه مستقر و سبب
افزايش رشد و عملكرد گياهان ميشوند (حاجي نيا و همكاران،
2012 ). نيتروكسين از انواع كودهاي زيستي است كه شامل
و (Azotobacter sp.) باكتريهاي جنس ازتوباكتر
ميباشد كه از جمله (Azospirillum sp.) آزوسپيريلوم
ريزسازواره هاي تثبيت كننده نيتروژن مولكولي هستند كه در
ارتباط با ريزوسفر گياه و در همياري با ريشه گياه اثرهاي مفيدي
بر رشد گياه دارند. پاسخ گياهان به تلقيح با آزوسپيريلوم و
ازتوباكتر بيشتر به صورت افزايش وزن خشك گياه، افزايش
پنجه ها، شمار سنبل هها و تعداد دانه در سنبله گزارش شده است
(حاجي نيا و همكاران، 2012 ). ازتوباكتر قادر به ساختن اسيدهاي
آمينه مانند آرژينين، ليزين، تريپتوفان و گلوتاميك اسيد مي باشد
(گونزالس - لوپز و همكاران، 1983 ). هدف از اين مطالعه بررسي
پاسخ صفات كيفي و عملكرد دانه گندم به كاربرد سايكوسل،
سولفاتروي و نيتروكسين بود.
مواد و رو شها
به منظور بررسي اثرهاي اصلي و برهمكنشهاي سايكوسل،
سولفاتروي و نيتروكسين، بر برخي از ويژگيهاي كمي و كيفي
دانه گندم رقم كوهدشت آزماي شهاي مزرعه اي در سال زراعي
1392-1393 تحت شرايط ديم انجام پذيرفت. آزمايشهاي
مزرعهاي در دو شرايط اقليمي متفاوت (جدولهاي 1و 2) به
صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه
2 گرم / تكرار و شامل فاكتورهاي سايكوسل (در 2سطح صفر و 5
3 سطح صفر، 25 و 50 كيلوگرم ) (Zn) در ليتر)، سولفات روي
در هكتار) و نيتروكسين ( 2 سطح تلقيح و عدم تلقيح با بذر) در
مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه ايلام (با طول جغرافيايي 46
درجه و 28 دقيقه و عرض جغرافيايي 33 درجه و 37 دقيقه و
ارتفاع از سطح دريا 1174 متر) و ايستگاه تحقيقات كشاورزي
كاكي بوشهر (با طول جغرافيايي 51 درجه و 31 دقيقه و عرض
جغرافيايي 28 درجه و 20 دقيقه و ارتفاع از سطح دريا 60 متر)
انجام شد. در اين پژوهش از تنظيم كننده رشد گياهي سايكوسل
با مارك زيگما آلدريخ متعلق به شركت مرك آلمان، استفاده شد.
2 گرم در ليتر / محلول سايكوسل با آب مقطر تهيه و به ميزان 5
امام، 1373 ) با استفاده از ) (ZGS= در مرحله ي پنجهزني ( 22
يك دستگاه محلو لپاش دقيق دستي با فشار ثابت 3 بار اعمال
شد. در تيمار شاهد از آب مقطر براي محلو لپاشي استفاده شد.
به منظور افزايش كارآيي جذب و پيشگيري از تبخير سايكوسل،
عمل محلو لپاشي در ساعات اوليه صبح كه تبخير حداقل بود و
در هواي آرام انجام شد. محلول پاشي به اندازه اي صورت گرفت
كه كل بوت هها از محلول مورد نظر خيس شده باشند. بر اين
اساس حجم محلول پاشي حدود 400 ليتر در هكتار بود
تيمارهاي 25 و 50 كيلوگرم درهكتار سولفا تروي، به
صورت پيش كاشت و آميخته با خاك مورد استفاده قرار گرفت.
در اين آزمايش كود زيستي نيتروكسين به صورت بذرمال مورد
استفاده قرار گرفت و قبل از تلقيح، با هدف چسبندگي بيشتر مايه
تلقيح، بذرها با محلول شكر آغشته شدند. نيتروكسين به عنوان
يكي از انواع مايه تلقيح تجاري در ايران براي گندم معرفي شده
است. مايه ي تلقيح داراي 108 سلول زنده از هريك از جن سهاي
باكتري ازتوباكتر و آزوسپيريلوم در هر ميل يليتر از كود زيستي
1/ بود. بر اساس توصيه شركت توليدي، نيتروكسين به ميزان 5
ليتر در هكتار به صورت بذرمال (تلقيح بذر به صورت آغشتگي
كامل) استفاده شد و بذرها براي خشك شدن به مدت دو ساعت
در سايه نگهداري شده و سپس كشت شدند. كشت بذرها در
3 مترمربع × عمق 3 تا 4 سانتيمتري و در كرتهايي به ابعاد 4
انجام شد. فواصل بين بوتهها 3 سانتيمتر و فاصله بين رديفها
15 سانتيمتر و تراكم تقريبي 200 بوته بود. تاريخ كاشت بذرها
در ايلام 25 آبان و در بوشهر 18 آبان 1392 بود. در طول فصل
در چند نوبت براساس شرايط مزرعه، وجين علف هاي هرز به
وسيله ي دست انجام شد. برداشت در بوشهر در تاريخ 18
ارديبهشت و در ايلام 26 خرداد 1393 انجام شد. در پايان فصل
رشد و پس از مرحله رسيدگي فيزيولوژيك، "تعداد سنبله" در
واحد سطح از راه شمارش تعداد كل سنبل ههاي برداشت شده از
يك متر مربع در برداشت نهايي تعيين شد. "تعداد دانه در سنبله"
به وسيله ي شمارش تصادفي تعداد دانه در 20 سنبله از ناحيه مياني
هر كرت و محاسبه ميانگين به دست آمد. در برداشت نهايي با
حذف اثرحاشيه اي، براي اندازه گيري عملكرد دانه از خطوط
مياني هر كرت به مساحت يك متر مربع انتخاب و گياهان از
نزديكي سطح خاك كف برشدند. پس از آن نمون هها در آون در
دماي 70 درجه ي سلسيوس به مدت 48 ساعت قرار داده شدند.
سپس دان هها را از كاه و كلش جدا كرده و اقدام به توزين آنها
گرديد و سرانجام عملكرد دانه از مساحت برداشت شده تعيين
شد. "ميزان پروتئين دانه" به صورت درصد نيتروژن در ماده
5 محاسبه گرديد. براي / خشك دانه ضرب در ضريب ثابت 7
(NIR) اندازه گيري صفات كيفي دانه از دستگاه اتو آنالايز آرد
سوئد استفاده شد. Perten ساخت شركت DA مدل 7200
براي تعيين "محتواي گلوتن" دستگاه گلوتن شوي گلوتاميك و
International ) ICC دستگاه سانتريفوژ، مطابق با روش
به شماره 137 (Association for Cereal Chemistry
استفاده شد. اندازه گيري ميزان گلوتن گندم بر اساس دستورالعمل
انجمن بين المللي علوم و تكنولوژي غلات انجام شد. تعيين
درصد گلوتن مرطوب دانه به وسيله شتشوي نمونه آرد 10 گرمي
با استفاده از دستگاه گلوتاميك انجام شد. براي انداز هگيري برخي
"اسيدهاي آمينه دانه"، 100 گرم از گندم مربوط به دو محل
آزمايش در سه تكرار به وسيله آسياب دستي تبديل به آرد
گرديد. مواد چربي نمونه ها قبل از انجام آزمايش با استفاده از
روش سالمون و دانكل گل ( 1974 ) استخراج گرديد. دو نمونه
يك گرمي از هريك از نمونه ها بر اساس روش تاركووسكي و
وجسيك ( 1974 ) هيدروليز شد. براي اين كار مقداري از نمونه
0/ آسياب شده داخل لوله هيدروليز ريخته شد و مقدار 25
ميلي ليتر از محلول نورولوسين به لوله ها افزوده شد. سپس به
مقدار 24 ميلي ليتر اسيدكلريدريك 6 نرمال به هريك از لوله هاي
حاوي نمونه اضافه شده، لوله ها به مدت 30 ثانيه مجاورگاز
نيتروژن قرار گرفت و بلافاصله درپوش آنها گذاشته شد. لول هها
به آرامي (با دورسه) ورتكس شدند. لول ههاي درپوش دار در آون
با دماي 110 درجه ي سلسيوس به مدت 24 ساعت براي
هيدروليز قرار داده شدند. مقدار 40 ميكروليتر از نمونه هيدروليز
مورد Technicon Auto Analyzer شده به وسيله دستگاه
آزمايش قرارگرفت و ميزان اسيدهاي آمينه ليزين، متيونين و
ترئونين اندازه گيري شد. نتايج حاصل از نمونه برداري هاي
صفات در هر دو آزمايش مزرع هاي، پس از انجام آزمون
يكنواختي واريانس خطاهاي آزمايشي با آزمون بارتلت و اطمينان
(ver. 6.1) SAS از تجانس واريانس ها به وسيله نرم افزارهاي
آناليز و مقايسه ميانگين Excel و برنامه 2007 Mstat-c و
انجام شد. LSD داده ها با استفاده از آزمون
نتايج و بحث
اثر مكان بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه
نتايج تجزيه واريانس حاكي از اثر معنيدار مكان بر تعداد
سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و عملكرد دانه در
سطح احتمال آماري 1% بود (جدول 3). جدولهاي 1و 2 شرايط
خاك وپارامترهاي دما و بارندگي را براي دو محل آزمايش نشان
ميدهد. به نظر ميرسد شرايط جوي دو مكان بر عملكرد و
اجزاي عملكرد كاملاً مؤثر بوده است (جدول 5). بر اساس جدول
2 در شرايط ايلام اولين بارندگي مؤثر زودتر واقع شد و مجموع
19 % بيشتر بود. كل / بارندگي آبان ماه نسبت به شرايط بوشهر 1
335/ 661 و 2 / بارندگي سالانه در ايلام و بوشهر به ترتيب 2
ميليمتر و الگوي پراكنش بارندگي نيز متفاوت بود به طوري كه
در شرايط بوشهر در ماههاي بهمن و اسفند كه مصادف با دوره
12 و / پرشدن و رسيدگي دانه است ميزان بارندگي به ترتيب 8
10/9 ميليمتربوده است، درحالي كه در شرايط ايلام در ما ههاي
27/ 32 و 1 / فروردين و ارديبهشت ميزان بارندگي به ترتيب 4
ميليمتر بود كه تا حدودي از تنش در مرحله پرشدن دانه كاسته
است. به نظر ميرسد روند سريعتر افزايش دما در طول دوره
پرشدن دانه و زودرسي نسبي و كوتا هتر شدن دوره رشد در اقليم
بوشهر در كاهش عملكرد دانه نقش مؤثري داشته است. وضعيت
اقليمي مطلوب منطقه ايلام در زمان تشكيل دانه و گرده افشاني در
مقايسه با بوشهر نقش مهمي را در افزايش عملكرد دانه داشت.
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 1- اثر سايكوسل(كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر تعداد سنبله در متر مربع. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
اثر تيمارهاي آزمايشي بر تعداد سنبله در واحد سطح
نتايج تجزيه آماري دادهها نشان داد كه تعداد سنبله به طور
معنيداري تحت تأثير مصرف سايكوسل، كاربرد سولفاتروي،
نيتروكسين و برهمكنش سهگانه اين تيمارها در سطح احتمال
آماري 1% قرارگرفت . بالاترين تعداد سنبله در مترمربع
2 گرم در ليتر سايكوسل، كاربرد / مربوط به تيمار محلول پاشي 5
50 كيلوگرم در هكتار سولفاتروي و تيمار بذر با نيتروكسين
بود ، به گونه اي كه در مقايسه با شاهد سبب افزايش
31 % شد. چنين استنباط ميشود كه علت / تعداد سنبله به ميزان 8
افزايش تعداد سنبله در واحد سطح در اثر مصرف سايكوسل مي-
تواند نتيجه القاي پنجهزني و ايجاد سنبلههاي بارور بيشتر در بوته
باشد. يافتههاي رنگل و گراهام ( 1995 ) حاكي است كه بيش از
75 درصد كل عنصر روي مورد نياز گياه در مراحل اوليه رشد
جذب ميگردد. در اين آزمايش سولفاتروي به صورت خاكي
مصرف شد و بنابراين ميتوان دريافت كه كفايت اين عنصر در
خاك، با جلوگيري از مرگ و مير احتمالي پنجهها، افزايش تعداد
سنبله در بوته را فراهم كرده است.
جدول 3- جدول تجزيه واريانس مركب ويژگيهاي اگرو- فيزيولوژيك گندم تحت كاربرد تنظيم كننده رشد سايكوسل، عنصر كم مصرف روي و كود
زيستي نيتروكسين در مناطق بوشهر و ايلام
منابع تغيير درجه
آزادي
ميانگين مربعات
تعداد سنبله تعداد دانه وزن دانه عملكرد دانه
31689/6** 17/6** 125/87** 19800/5** سايكوسل 1
7391/88** 6/88** 24/54** 5017/79** سولفات روي 2
4476/14** 3/14** 20/69** 1840/2** نيتروكسين 1
5956/46** 2/46* 214/93** 1012/5** مكان 1
393/4* /112 0/365 187/12* سولفات روي 2 × سايكوسل
193/1* 0/435 1/07 1/ نيتروكسين 38 1 × سايكوسل
1414/2** /12 4/80** 891/68** نيتروكسين 2 × سايكوسل
1574/5** 0/125 7/34** 45/ سايكوسل 1 1 × مكان
315/7* 0/435 0/657 229/ سولفات روي 54 2 × مكان
279/6* 0/93 1/28 102/ نيتروكسين 72 1 × مكان
1203/8** 4/95** 4/02** 667/68** نيتروكسين 2 × سولفات روي × سايكوسل
37/9 0/37 0/17 4/ سولفات روي 54 2 × سايكوسل × مكان
151/6 0/605 0/ نيتروكسين 16 32 1 × سايكوسل × مكان
148/5 0/175 0/411 120/ نيتروكسين 41 2 × سولفات روي × مكان
164/1 0/157 0/353 36/ سولفات روي نيتروكسين 26 2 × سايكوسل × مكان
26/6 0/8 0/49 20/ اشتباه آزمايشي 9 48
10/3 6/3 9/8 12/ ضريب تغييرات (%) 3
.% * و ** به ترتيب اختلاف معن يدار در سطح 5% و 1
كاربرد ميزان هاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 2-اثر سايكوسل (كلرمكوات كلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر تعداد دانه در سنبله. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
تعداد دانه در سنبله
بر اساس نتايج تجزيه واريانس (جدول 3)، كاربرد
سايكوسل، سولفاتروي و تيماربذر با نيتروكسين و برهمكنش
سهگانه آن ها بر تعداد دانه در سنبله داراي تأثير معنيداري (سطح
احتمال آماري 1%) بودند. بالاترين ميانگين تعداد دانه در سنبله از
2 گرم در ليتر سايكوسل و كاربرد 50 / تيمار محلولپاشي 5
كيلوگرم در هكتار سولفاتروي و تيمار بذر با نيتروكسين در
شرايط ايلام حاصل شد (شكل 2) كه نسبت به تيمار شاهد
%28/4 برتري داشت. با كاربرد سايكوسل تسهيم مواد پرورده به
رشد رويشي كمتر شده و سهم دانهها از اين مواد افزايش مييابد.
تأثير سايكوسل، كود زيستي و سولفات روي بر گندمدر شرايط ديم
مصرف ميزانهاي 25 و 50 كيلوگرم در هكتار سولفاتروي در
12 % و / مقايسه با شاهد از نظر تعداد دانه در سنبله به ترتيب 1
%22/3 برتري داشتند (جدول 4). تأثير عنصر روي بر افزايش
تعداد دانه در سنبله و افزايش عملكرد دانه به احتمال زياد به
تأثير اين عنصر بر فتوسنتز و سنتز تريپتوفان به عنوان يك پيش
نياز براي تشكيل ايندول استيك اسيد، مرتبط است (سينگ،
2014 ). نقش مثبت نيتروكسين در افزايش تعداد دانه در سنبله به
9% در مقايسه با شاهد (جدول 4) را ميتوان به تأثير / ميزان 5
تيمار بذر با باكتريهاي تشكيل دهنده ي آن و كمك به ترشح
هورمونهاي رشد نسبت داد.
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 3- اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر عملكرد دانه. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال آماري 5% بر
است (LSD) اساس آزمون حداقل اختلاف معن يدارسايكوسل، عنصر كم مصرف روي و كود زيستي نيتروكسين در

خطاي استاندارد ميانگين 3 تكرار SE. مي باشد LSD حروف يكسان در هرستون نشانه عدم تفاوت معني دار در سطح احتمال آماري 1% بر اساس آزمون
است.
عملكرد دانه
اثرهاي اصلي محلول پاشي سايكوسل، كاربرد سولفات روي،
% نيتروكسين و برهمكنش سهگانه آ نها در سطح احتمال آماري 1
2/ معنيدار بود. بالاترين عملكرد دانه ازمحلولپاشي 5
گرم درليتر سايكوسل، كاربرد 50 كيلوگرم در هكتار سولفات-
روي و تيمار بذر با ماي هي تلقيح نيتروكسين در شرايط ايلام
بدست آمد (، به گونه اي كه در مقايسه با شاهد عملكرد
43 % افزايش داد. اصولاً بايد عملكرد دانه را / دانه را به ميزان 4
ناشي از تغييرات به وجود آمده تعداد سنبله درمترمربع، تعداد
دانه درسنبله ووزن هزاردانه دانست. افزايش عملكرد دانه در اثر
كاربرد سايكوسل ميتواند به دليل اثرمثبت و افزاينده آن بر
اجزاي عملكرد دانه باشد. محلول پاشي سايكوسل باعث افزايش
تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله در مقايسه با شاهد به ميزان
24 % گرديد (جدول 4). به نظر ميرسد عنصر روي از / %14/5 و 8
طريق تأثير بر توليد آغازههاي بخشهاي زايشي، واكنشهاي
،( متابوليسمي درون گياه وافزايش ميزان فتوسنتز (سينگ، 2014
موجب افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد دانه گرديده است.
تيمار بذر با نيتروكسين در مقايسه با شاهد سبب افزايش تعداد
%9/8 ،%7/ سنبله، تعداد دانه درسنبله و عملكرد دانه به ميزان 3
21 % گرديد (جدول 4). نيتروكسين حاوي باكتريهاي / و 6
القاءكننده رشد ازتوباكترو آزوسپيريلوم است كه يا از طريق
تثبيت نيتروژن و يا از طريق توليد هورمونهاي رشد گياهي زمينه
رشد مطلوبتر گياه را فراهم ميكنند.
جدول 5- پاسخ صفات اگرو- فيزيولوژيك گندم رقم كوهدشت تحت اقليم ايلام و بوشهر
مكان صفات
تعداد سنبله در مترمربع تعداد دانه در سنبله وزن هزار دانه (گرم) عملكرد دانه (كيلوگرم در هكتار)
خطاي SE . مي باشد (LSD) حروف يكسان در هرستون نشانه عدم تفاوت معن يدار در سطح احتمال آماري 1% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معنيدار
استاندارد ميانگين 3 تكرار است.
روي و كود زيستي نيتروكسين در مناطق بوشهر و ايلام
منابع تغيير درجه
آزادي
ميانگين مربعات
پروتئين دانه گلوتن گلوتنين گليادين ليزين ترئونين متيونين
99/7
219/92 ** 19800/5 ** 125/87 ** 17/6 ** 31689/6 ** 53181/4
11921/2** 7391/88** 6/88** 24/54** 5017/79** 88/66** 13/2** سولفات روي 2
14564/4** 4476/14** 3/14** 20/69** 1840/2** 82/25** 46/8** نيتروكسين 1
3099/4** 5956/46** 0/46 214/93** 1012/5** 4/88 12/2** مكان 1
2558/4 393/4* /112 0/365 187/12* 12/16 0/ سولفات روي 217 2 × سايكوسل
2501/6 193/1* 0/435 1/07 1/38 15/03 3/7** نيتروكسين 1 × سايكوسل
2615/1 1414/2** /12 4/80** 891/68** 8/36 0/ نيتروكسين 212 2 × سولفات روي
2685/3 1574/5** 0/125 7/34** 45/1 10/36 0/ سايكوسل 255 1 × مكان
1046/5 315/7* 0/435 0/657 229/54 6/01 0/ سولفات روي 002 2 × مكان
1483/3 279/6* 0/93 1/28 102/72 9/03 0/ نيتروكسين 26 1 × مكان
3051/9** 1203/8** 4/95** 4/02** 667/68** 143/3** 2/98* نيتروكسين 2 × سولفات روي × سايكوسل
402/4 37/9 0/37 0/17 4/54 0/65 0/ سولفات روي 011 2 × سايكوسل × مكان
321/7 151/6 0/605 0/16 32 11/76 0/ نيتروكسين 187 1 × سايكوسل × مكان
549/8 148/5 0/175 0/411 120/41 9/12 0/ نيتروكسين 035 2 × سولفات روي × مكان
× سولفات روي × سايكوسل × مكان
نيتروكسين

% * و ** به ترتيب اختلاف معني دار در سطح 5% و 1
تأثير سايكوسل، كود زيستي و سولفات روي بر گندمدر شرايط ديم
اثر مكان بر پروتئين، گلوتن، گلوتنين و گليادين
نتايج تجزيه آماري نشان داد كه ميزان پروتئين دانه
به طورمعنيداري تحت تأثير مكان، مصرف سايكوسل، كاربرد
سولفات روي و نيتروكسين در سطح 1% و برهمكنش سهگانه
.( اين تيمارها در سطح احتمال آماري 5% قرار گرفت (جدول 6
بر اساس نتايج جدول 7، گندم رشد كرده در شرايط بوشهر از
نظر ميزان پروتئين دانه، گلوتن، گلوتنين و گليادين درمقايسه با
6% برتري داشت. به / 6% و 7 /5 ،%5/4 ،%10/ ايلام به ميزان 4
نظرمي رسد ميزان پروتئين دانه در شرايط گرم به دو دليل افزايش
مي يابد. نخست اينكه در مراحل پرشدن دانه ابتدا تركيبات
نيتروژن دار و سپس كربوهيدرات ها ذخيره مي شوند، بنابراين به
دليل سرعت پرشدن دانه در شرايط محيطي گرم، تركيبات
كربوهيدراتي فرصت كمتري براي انباشتگي داشته و نسبت آ نها
به پروتئين كاهش مي يابد. دوم؛ افزايش دماي محيط باعث
افزايش سرعت تجمع پروتئين در دانه گندم م يشود (مان و
همكاران، 2014 ). ساير صفات مرتبط با پروتئين دانه مانند درصد
گلوتن، گلوتنين و گليادين نيز بر اساس دلائلي كه براي پروتئين
ياد شد، مي توانند تحت تأثير شرايط دمايي بالاي منطقه بوشهر
قرار گيرند. بنابراين م يتوان دريافت كه ميزان صفات ياد شده در
دانه اگرچه تابع پتانسيل ژنتيكي است ولي به شدت به وسيله
عوامل محيطي تحت تأثير قرار ميگيرد.
خطاي استاندارد ميانگين 3 تكرار SE . مي باشد LSD حروف يكسان در هرستون نشانه عدم تفاوت معني دار در سطح احتمال آماري 1% بر اساس آزمون
است.
پروتئين دانه
بررسي مقايسه ميانگين ها نشان داد كه بالاترين ميزان
پروتئين دانه مربوط به تيمار محلولپاشي سايكوسل در غلظت
2/5 گرم در ليتر، كاربرد 50 كيلوگرم در هكتار سولفاتروي و -
تيمار بذر با نيتروكسين در شرايط بوشهر بود (شكل 4) به گونه اي
كه اعمال اين تيمار در مقايسه با شاهد سبب افزايش معنيدار
34 % گرديد. نتايج آزمايش نشان / ميزان پروتئين دانه به ميزان 7
19 % در مقايسه با / داد كه با كاربرد سايكوسل ميزان پروتئين 2
( شاهد افزايش يافت (جدول 8) پيرسته انوشه و امام ( 1391
دريافتند كه تنظيم كنندههاي رشد موجب افزايش پروتئين محلول
كل در ارقام مختلف گندم ميشوند. ميتوان گفت كه تنظيم
كنندهها با افزايش ميزان پروتئين ميتوانند نقش حمايتي براي
گياه در برابر تنش خشكي داشته باشند. با فراهم شدن عنصرروي
پليمراز و انتقال اسيدهاي RNA مورد نياز گياه فعاليت آنزيم
آمينه به دانه افزايش و در نتيجه سنتز پروتئين افزايش مييابد
(كاكمك و همكاران، 2010 ). از سوي ديگر توليد هورمو نهاي
رشد تحت تأثير باكتريهاي ازتوباكتر و آزوسپيريلوم موجود در
مايه تلقيح مي تواند رشد گياه و ميزان تركيبات شيميايي تشكيل
.( دهنده ي دانه را تغيير دهد (حاجي نيا و همكاران، 2012
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 4- اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر ميزان پروتئين دانه. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال آماري
است (LSD) %5 بر اساس آزمون حداقل اختلاف معن يدار
خطاي استاندارد ميانگين 3 تكرار SE. مي باشد LSD حروف يكسان در هرستون نشانه عدم تفاوت معني دار در سطح احتمال آماري 1% بر اساس آزمون
است.
گلوتن مرطوب دانه
2 گرم / نتايج تجزيه واريانس حاكي بود كه محلولپاشي 5
در ليتر سايكوسل، كاربرد سولفات روي، تيمار بذر با ماي هي تلقيح
نيتروكسين و اثر برهمكنش سه گانه آ نها تأثير معنيداري در
سطح احتمال آماري 1% بر درصد گلوتن مرطوب دانه داشتند
(جدول 6). مقايسه ميانگين درصد گلوتن دانه در تيمارهاي مورد
مطالعه نشان داد كه بالاترين درصد گلوتن دانه در شرايط بوشهر
2 گرم در ليتر / %34/5 به دست آمد كه مربوط به محلولپاشي 5
سايكوسل، مصرف 50 كيلوگرم در هكتار سولفا تروي و تلقيح
%38/ بذر با نيتروكسين بود (شكل 5) كه در مقايسه با شاهد 5
%9/ برتري را نشان داد. كاربرد سايكوسل در مقايسه با شاهد 2
گلوتن دانه را افزايش داد (جدول 8). به نظر مي رسد با كاربرد
سايكوسل تسهيم مواد پرورده به رشد رويشي كمتر و سهم
دانهها از اين مواد افزايش مييابد كه م يتواند باعث افزايش
درصد گلوتن دانه شود. سولفات روي به دليل اثر مهمي كه بر
فعاليت آنزيم ها و تبديل اسيدهاي آمينه به پروتئين دارد، با
افزايش ميزان پروتئين دانه باعث افزايش ميزان گلوتن دانه نيز
مي شود. تيمار بذر با باكتريهاي ازتوباكتر و آزوسپيريلوم موجود
درمايه ي تلقيح نيتروكسين با تثبيت زيستي نيتروژن در مقايسه با
21 % افزايش داد (جدول 8) كه با / شاهد درصد گلوتن دانه را 9
نتايج آلدا و همكاران ( 2010 ) مطابقت داشت.
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 5- اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر ميزان گلوتن مرطوب دانه. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
گلوتنين و گليادين دانه
نتايج تجزيه آماري نشان داد كه ميزان دو پروتئين گلوتنين و
گليادين دانه ب هطور معنيداري (سطح احتمال آماري 1%) تحت
تأثير مصرف سايكوسل، سولفا تروي، نيتروكسين و برهمكنش
سهگانه آ نها قرار گرفت (جدول 6). بررسي مقايسه ميانگينها
نشان داد كه بالاترين ميزان گلوتنين و گليادين دانه مربوط به
2 گرم در ليتر و / تيمار محلولپاشي سايكوسل در غلظت 5
كاربرد 50 كيلوگرم در هكتار سولفاتروي و تيمار بذر با
نيتروكسين در شرايط بوشهر بود (شكل هاي 6 و 7). با اعمال اين
تيمار ميزان گلوتنين و گليادين دانه در مقايسه با شاهد به ترتيب
28 % افزايش يافتند. سايكوسل باعث / 39 % و 9 / به ميزانهاي 7
تحريك رشد گياه و شاخصهاي كمي و كيفي وابسته به دانه
مانند ميزان و نوع پروتئين هاي دانه مي گردد. مصرف خاكي 50
كيلوگرم در هكتار سولفات روي در مقايسه با شاهد به ترتيب
34 % و / موجب افزايش گلوتنين و گليادين دانه به ميزان هاي 6
%20/3 شد . جاسمي و همكاران ( 1393 ) نيز افزايش
درصد گلوتنين دانه گندم را در شرايط كاربرد عناصر ميكرو
گزارش كردند. ازسوي ديگر، تيمار بذر با نيتروكسين با تثبيت
زيستي نيتروژن م يتواند سبب افزايش نيتروژن خاك شده و در
نتيجه مجموع كمي پروتئي نهاي آرد كه شامل گلوتنين و گليادين
است، افزايش مي يابد. با توجه به نتايج اين آزمايش كاربرد
دوگانه يا چندگانه كودهاي پرمصرف و ريز مغذي م يتواند باعث
ايجاد تعادل در ميزان گليادين و گلوتنين شود.
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 6 - اثر سايكوسل (كلرمكوات كلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر درصد گلوتنين دانه. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 7- اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر درصد گليادين دانه. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
اثر مكان بر اسيدهاي آمينه
نتايج تجزيه آماري نشان داد كه ميزان اسيدهاي آمينه ليزين،
ترئونين ومتيونين تحت تأثير مكان آزمايش درسطح احتمال
آماري 1% قرارگرفت . نتايج نشان داد كه تفاوت
معني داري بين ميزان اسيدهاي آمينه بين دو مكان آزمايش وجود
دارد . گندم حاصل از مزرعه دانشكده كشاورزي ايلام
نسبت به گندم رشد كرده در بوشهر از نظر اسيد آمينه متيونين به
7% برتري داشت در حالي كه دانه گندم رشد كرده در / مقدار 9
شرايط بوشهر در مقايسه با ايلام از نظر ميزان اسيدهاي آمينه
15 برتري نشان داد / 19 و 4 / ليزين و ترئونين به ترتيب به مقدار 3
. به نظر م يرسد تنش محيطي آخر فصل و مشاركت
اسيدهاي آمينه در توليد متابولي تها براي مقابله با تنش خشكي
پايان فصل در كاهش ميزان اسيدهاي آمينه مؤثر است
اسيد آمينه ليزين
نتايج تجزيه آماري نشان داد كه ميزان اسيد آمينه ليزين در
پروتئين دانه به طور معنيداري تحت تأثير مصرف سايكوسل،
سولفات روي، نيتروكسين و برهمكنش سهگانه آن ها در سطح
احتمال آماري 1% قرار گرفت . با توجه به شكل 8
مشاهده شد كه بالاترين ميزان اسيد آمينه ليزين از محلولپاشي
2 گرم در ليتر، كاربرد 50 كيلوگرم در / سايكوسل در غلظت 5
هكتار سولفات روي و تيمار بذر با نيتروكسين در شرايط بوشهر
بدست آمد كه در مقايسه با شاهد، ميزان اسيد آمينه ليزين را به
33 % افزايش داد. تيمار شاهد داراي كمترين مقدار اسيد / مقدار 4
آمينه ليزين در 100 گرم پروتئين بود (شكل 8). كاهش ميزان اسيد
آمينه ليزين احتمالاً به دليل وارد شدن آن در فرآيندهاي توليد
متابوليت هاي مقاومت به تنش باشد. ليزين از اسيدهاي آمينه
ضروري است كه در سطح گياهان و برخي از باف تهاي گياهي،
تحت برخي شرايط تنش تا حد زيادي ميزان سنتز آن تنظيم
مي شود و به طوركارآمد در پاسخ به تنش و برخي از برنام ههاي
تكاملي ابتدا به گلوتامات و سپس ساير متابولي تهاي مرتبط با
تنش تبديل مي شود (گليله و همكاران، 2001 ). كاربرد
نيتروكسين به دليل تثبيت زيستي نيتروژن، افزايش ميزان جذب
نيتروژن و بهبود شرايط تغذيه اي گياه، مي تواند ميزان توليد
اسيدهاي آمينه در دانه گندم را تحت تأثير قرار دهد.
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 8 - اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر ميزان اسيد آمينه ليزين. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
اسيد آمينه ترئونين
نتايج تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه ميزان اسيد آمينه
ترئونين در پروتئين دانه به طور معنيداري تحت تأثير مصرف
سايكوسل، كود سولفات روي، كود زيستي نيتروكسين و
برهمكنش سهگانه آن ها در سطح احتمال آماري 1% قرار گرفت
(جدول 6). بيشترين ميزان اسيد آمينه ترئونين از محلولپاشي
2 گرم در ليتر، سطح سوم / تنظيم كننده رشد در غلظت 5
سولفات روي و پيش تيمار بذر با مايه ي تلقيح نيتروكسين به
دست آمد به گونه اي كه اين تيمار از نظر مقدار اسيد
45 % برتري نشان داد. مصرف تيمارهاي / آمينه ترئونين حدود 5
25 و 50 كيلوگرم در هكتار سولفات روي، موجب افزايش مقدار
18 % و / اسيد آمينه ترئونين درپروتئين دانه به ترتيب به مقدار 8
%28/5 شد . نقش عنصر روي در توليد اسيدهاي
آمينه و پروتئين به وسيل هي ساير پژوهشگران نيز گزارش شده
است (خيري زاده و همكاران، 2016 ). كود نيتروكسين به دليل
تثبيت زيستي نيتروژن به وسيله باكتريهاي ازتوباكتر و
آزوسپيريلوم مي تواند ميزان توليد اسيدهاي آمينه در دانه گندم را
تحت تأثير قرار دهد.
تأثير سايكوسل، كود زيستي و سولفات روي بر گندمدر شرايط ديم
159
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 9- اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر ميزان اسيد آمينه ترئونين. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
كاربرد ميزانهاي صفر، 25 و 50 كيلوگرم در ) (Zn) 2 گرم در ليتر)؛ سولفات روي / شكل 10 - اثر سايكوسل (كلرمكوا تكلرايد) (بدون و با كاربرد 5
هكتار) و نيتروكسين (عدم تلقيح و تلقيح) بر ميزان اسيد آمينه متيونين. حروف مشابه در بالاي هر ستون بيانگر عدم اختلاف معنيدار در سطح احتمال
است (LSD) آماري 5% بر اساس آزمون حداقل اختلاف معني دار
تيمارها
اسيدهاي آمينه
خطاي استاندارد ميانگين 3 تكرار SE. مي باشد LSD حروف يكسان در هرستون نشانه عدم تفاوت معن يدار در سطح احتمال آماري 1% بر اساس آزمون
است.
اسيد آمينه متيونين
نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه ميزان اسيد آمينه متيونين
در دانه به طورمعنيداري تحت تأثير مصرف سايكوسل،
سولفات روي، نيتروكسين و برهمكنش سهگانه آ نها درسطح
احتمال آماري 1% قرارگرفت (جدول 6). بيشترين ميزان اسيد
2 گرم در ليترسايكوسل، كاربرد / آمينه متيونين از محلولپاشي 5
50 كيلوگرم در هكتار سولفا تروي و تيمار بذر با نيتروكسين در
شرايط ايلام بدست آمد (شكل 10 ). احتمالاً علت كاهش اسيد
آمينه متيونين در اين آزمايش نقش آن در فرآيندهاي توليد
متابوليت هاي ثانويه و مشاركت آن در مكانيسم هاي دفاعي بود
(گليله و همكاران، 2001 ). تيمار بذر با نيتروكسين در مقايسه با
29 % شد / شاهد باعث افزايش اسيدآمينه متيونين به ميزان 7
. بر اساس برخي پژوهش ها ازتوباكتر در توليد
.( اسيدهاي آمينه نقش دارد (گونزالس- لوپز و همكاران، 1983

منبع : دانشگاه ازاد اسلامی واحد ارسنجان

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو ) 
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو) 
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .