تعیین بهترین مدل براي ارزیابی دماهاي کاردینال جوانهزنی بذر گیاه دارویی ماریتیغال چیست ؟

Question

حسین برخورداری · Answer

تعیین بهترین مدل برای ارزیابی دماهای کاردینال جوانهزنی بذر گیاه دارویی ماریتیغال چیست ؟

ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ ﻣﺎرﯾﺘﯿﻐﺎل ) ﮐﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﭼﻬﺎر ﺗﮑﺮار در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﺑﺬر داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮔﺮﮔﺎن اﺟﺮا ﺷﺪ ،5 .ﺑﺬرﻫﺎ در دﻣﺎﻫﺎي درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﺑﺬرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﻮل رﯾﺸﻪﭼﻪ آنﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻣﯿﻠﯽﻣﺘﺮ ﺑﻮد ﺟﻮاﻧﻪزده 35 و 30 ،25 ،20 ،15 ،10 ﻣﺤﺴﻮب ﺷﺪه و ﺷﻤﺎرش ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ و درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺗﺠﻤﻌﯽ در ﻫﺮﯾﮏ از دﻣﺎﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ (و ﻋﮑﺲ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زﻣﺎن ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. D50 درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ) 50 زﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو روش ﻋﮑﺲ زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ از ﻫﺸﺖ ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮﻧﯽ ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﺗﺎﺛﯿﺮ دﻣﺎ ﺑﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﮑﺲ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ 50 درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ و ﻋﮑﺲ زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ 50 درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ، زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﺑﺮاﺳﺎس 15 زﻣﺎن ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ درﺳﻄﺢ ﯾﮏ درﺻﺪ ﻣﻌﻨﯽدار ﺷﺪ. ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در دﻣﺎي آﻣﺎرهﻫﺎي ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺒﯿﯿﻦ، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﻄﺎ و ﺟﺬر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺧﻄﺎ، ﻣﺪل دوﺗﮑﻪاي ﺑﺮآورد ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺖ. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﺑﺮآورد ﺷﺪ. 38 و ﺳﻘﻒ 31/51، ﻣﻄﻠﻮب 2/75 درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ دﻣﺎي ﭘﺎﯾﻪ 50ﻣﺪل و ﺑﺮاﺳﺎس زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ داﺷﺘﻦ ﺿﺮﯾﺐ رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﺟﺬر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺧﻄﺎي ﮐﻤﺘﺮ 1/D50 اﺳﺘﻔﺎده از ، ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﮑﺲ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زﻣﺎن ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ، ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺮﺗﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ از ﺑﺤﺮاﻧﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻮﻓﻖ ﮔﯿﺎﻫﭽﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺮاﮐﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻮﺗﻪ در واﺣﺪ ﺳﻄﺢ دارد و اﻏﻠﺐ، ﺣﺘﯽ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ رﻃﻮﺑﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ، ﺗﻮﺳﻂ دﻣﺎ .(Jordan and Haferkamp,1989) ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺟﻤﻠﻪ دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ، ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ. ﺑﺮادﻓﻮرد
(ﺑﯿﺎن ﮐﺮد دﻣﺎ در ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺑﺬرﻫﺎي Bradford, 2002) داراي ﺧﻮاب و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در ﺑﺬرﻫﺎي ﺑﺪون ﺧﻮاب اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارد. ﻋﮑﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدي از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ، رﻗﻢ، ﻣﻨﻄﻘﻪ روﯾﺶ، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺬر و Co ) ﻣﺪت زﻣﺎن ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد peland .(ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ دﻣﺎ و and McDonald,1995 ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ از رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ راﻣﯿﻦ (ﻣﯽﺗﻮان اﺷﺎره ﮐﺮد. ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ Ramin, 1997) ﺧﻄﯽ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎ در ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده ﻣﻌﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ و ﺑﻄﻮر ﺳﺮﯾﻌﯽ در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ )Kamkar .(اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده دﻣﺎﯾﯽ ﺗﺤﺖ et al., 2005 ﻋﻨﻮان دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل )دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ، ﻣﻄﻠﻮب و Phartyal ) ﺳﻘﻒ( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ،( et al., 2003 ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻣﺪل ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي .(ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ Ramin, 1997) ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻄﮥ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ و دﻣﺎ، روﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻣﺎﻫﺎي Colbach ) ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ , et .( ﺑﺮﺧﯽ از al., 2002, Jacobsen and Bach, 1998 ﻣﺤﻘﻘﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ را ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ Hardeg ) آوردن دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧﺪ ree Jami Al ؛and Winstral, 2006 -Ahmadi and Kafi, (ﻣﺪل ﻟﺠﺴﺘﯿﮏ Blackshow, 1991) .(ﺑﻼك ﺷﻮ 2007 Kamkar ) را ﺑﺮاي ﮔﻨﺪم و ﮐﺎﻣﮑﺎر و ﻫﻤﮑﺎران et al., Kamkar 2008 و 2005 (ﻣﺪل دوﺗﮑﻪاي و et al., ﻟﺠﺴﺘﯿﮏ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺳﻪ ﮔﻮﻧﻪ ارزن و ﯾﮏ وارﯾﺘﻪ ﮔﻨﺪم )ﺗﺠﻦ( اﺳﺘﻔﺎده Kamkar ) ﮐﺮدﻧﺪ. ﮐﺎﻣﮑﺎر و ﻫﻤﮑﺎران et al., 2012 ( ﺳﻪ ﻣﺪل ﺑﺘﺎ، دوﺗﮑﻪاي و دﻧﺪانﻣﺎﻧﻨﺪ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ Papaver )دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ ﺧﺸﺨﺎش ( اﺳﺘﻔﺎده و ﻣﺪل دوﺗﮑﻪاي را ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺪل somniferum Jami Al ) ﮔﺰارش ﮐﺮدﻧﺪ. ﺟﺎﻣﯽاﻻﺣﻤﺪي و ﮐﺎﻓﯽ (ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل Ahmadi and Kafi, 2007 Kochia scopa ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮدﻧﺪ اﯾﻦ ria درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد 3/5 ﮔﯿﺎه در داﻣﻨﻪاي وﺳﯿﻊ از دﻣﺎ، از درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد 50 ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻣﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ
درﺟﻪ 24 ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﻮده و دﻣﺎي ﻣﻄﻠﻮب آن ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺑﺮاي ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮔﯿﺎﻫﺎن زراﻋﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل Adam ) ﻻزم ﺑﺮاي رﺷﺪ روﯾﺸﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ et al., .( ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺣﺎﮐﯽ از اﺛﺮ اﻓﺰاﯾﺸﯽ دﻣﺎ 2007 ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪاي ﺧﺎص ﺑﺮ درﺻﺪ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر Bannayan ) ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ Hardeg و et al., 2006 ree and .(اﺛﺮ رژﯾﻢﻫﺎي دﻣﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ Winstral, 2006 ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﻋﻠﻒﺟﺎرو ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ دﻣﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﺮ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ داﺷﺘﻪ و در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪ .(Khan and Weber, 2001) زﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ Nadjafi 2009)ﻧﺠﻔﯽ وﻫﻤﮑﺎران (ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده et al., از ﻣﺪل رﮔﺮﺳﯿﻮن ﺧﻄﯽ دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ، ﻣﻄﻠﻮب و ﺳﻘﻒ و 18 ،2/7 ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر ﻣﺎرﯾﺘﯿﻐﺎل را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻌﺎدل درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﮔﺰارش ﻧﻤﻮدﻧﺪ. ﭘﻮررﺿﺎ و 40/3 (ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از Pourreza and Bahrani, 2012)ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺗﺎﺑﻊ دوﺗﮑﻪاي دﻣﺎﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ، ﻣﻄﻠﻮب و ﺳﻘﻒ ﺑﺮاي و 20/51 ،1/34 ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﻣﺎرﯾﺘﯿﻐﺎل را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻌﺎدل درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮدﻧﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در 41/81 -27 اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در دﻣﺎﻫﺎي درﺟﻪ 21 و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ در دﻣﺎي 21 ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﮔﺰارش ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﻮاﻣﯽ و راﻣﯿﻦ )Ghavami, and Ramin, (ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در 2007 درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد 15 ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻮري در دﻣﺎي درﺟﻪ 35 و 25 درﺻﺪ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر ﻣﺎرﯾﺘﯿﻐﺎل از دﻣﺎي ﺳﺎﻧﺘﯽﮔﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮد. اﻃﻼع دﻗﯿﻖ از ﻧﺤﻮه ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻮﻓﻖ و ﻣﻄﻠﻮب و ﺑﺮاي اﻫﻠﯽﺳﺎزي و ﮐﺸﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه اﯾﻦﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺴﺒﺘﺎً ﮐﻤﯽ از اﯾﻦ ﮔﯿﺎﻫﺎن وﺟﻮد دارد ﺿﺮوري اﺳﺖ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ دﻣﺎ ﺑﺮ درﺻﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ دﻣﺎﻫﺎي ﮐﺎردﯾﻨﺎل ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﺑﺬر ﻣﺎرﯾﺘﯿﻐﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﻠﯽﻣﺎرﯾﻦ )ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ( ﺑﻮد.

منبع : جهاد کشاورزی