حاصلخیزی بیولوژیک خاک چیست؟

Question

حاصلخیزی بیولوژیک خاک چیست؟
حاصلخیزی بیولوژیک خاک را چه عواملی در بر می گیرند

حسین برخورداری · Answer

تاكنون در خصوص استفاده از واژهها براي توصيف وضعيت خاك بحث هاي مفصلي صورت گرفته است. به عنوان مثال كيفيت خاك ١٧ ، حاصلخيزي خاك و سلامت خاك ١٨ واژههايي
هستند كه براي توصيف اهميت منابع خاك استفاده شدهاند. از ديدگاه كشاورزي، واژه تاريخي در واقع توان تأمين تمامي كيفيتهاي مورد نياز براي توليد گياهي و دامي « حاصلخيزي خاك ميباشد. در مطالعات اوليه معمولاً خاك بيشتر از نظر ويژگيهاي پدولوژي، فيزيكي، شيميايي وهيدرولوژي مورد بررسي قرار گرفته است. نكته قابل بحث اين است كه موجودات زنده خاك
نقش واسطه اي عمده اي در برخي از فرآيندهاي مهم پدولوژي ، فيزيكي و شيميايي دارند. (2001 Spain و Lavelle)عموماً مفهوم حاصلخيزي خاك مرتبط با حاصلخيزي شيميايي  خاك ١٩ و توانايي آن در تأمين نيازهاي غذايي گياهان تلقي شده است. براي سيستم هاي زراعي متكي بر نهادههاي شيميايي ميتوان نيازهاي كودي را براساس شرايط گياه، خاك و آب و هوا تعيين كرد و تحقيقات زيادي نيز براي تعيين اين نيازها در بسياري از مناطق زراعي انجام شدهاست. محدوديتهاي فيزيكي حاصلخيزي خاك نيز بخوبي شناخته شدهاند و تلاش هاي زيادي
صرف شناخت عمليات زراعي شده است تا از توسعه محدوديتهاي ساختاري مضر براي رشد گياه جلوگيري كرده و يا آن را به حداقل برسانند. در اين راستا تلاش شده است تا تلفات ناشي از
فرسايش آبي و بادي نيز كاهش يابد. در مقابل اطلاعات ناچيزي در موارد زير وجود دارد: چگونه فوايد ناشي از فرآيندهاي بيولوژيك خاك را افزايش د هيم (به استثناي تثبيت
همزيستي نيتروژن و كنترل بيولوژيك بيماري گياهي)
٢) آيا بهرهبرداري از ساير فرآيندهاي بيولوژيك خاك از نظر اقتصادي و زيستمحيطي ميتواند پايدار باشد يا خير.

« شيميايي » و « فيزيكي » ،« بيولوژيك » به تنهايي و بدون واژههاي « حاصلخيزي خاك » واژه اطلاعات كافي درباره وضعيت خاك ارائه نمي دهد . اين سه واژه اجازه مي دهند تا تفسير حاصلخيزي خاك با تاكيد بر اجزاء يا تركيبي از اجزاء حاصلخيزي باشد كه تحت تأثير تصميمات كه در اين كتاب استفاده شده است با « حاصلخيزي بيولوژيك خاك » مديريتي خاك ميباشند. واژهسلامت » و « كيفيت بيولوژيك خاك ٢٠ » توجه به مطالب ارائه شده در جدول يك، بر عباراتي چون ارجحيت دارد.

متأسفانه به دليل محدوديتهايي كه وضعيت سنگ مادري، « بيولوژيك خاك ٢١عوامل مربوط به فاكتورهاي آب و هوايي و بهرهبرداري از اراضي اعمال ميكنند لذا براي هر يك
از جنبههاي حاصلخيزي بيولوژيك خاك هيچ نوع اندازهگيري ساده، كمي و كارآيي وجود ندارد؛ بابطور گسترده اي در خصوص « حاصلخيزي بيولوژيك خاك » اين حال پيشنهاد ميشود واژهسيستمهاي كشاورزي استفاده شود. بدون توجه به اين بخش از حاصلخيزي خاك، دخالت فرآيندهاي بيولوژيك مفيد خاك همچنان در متن حاصلخيزي فيزيكي و شيميايي بررسي خواهند
شد (تحت الشعاع قرار ميگيرند) و به عنوان هويت مستقل و با اهميت معادل با آنها در نظر گرفته نخواهند شد.

منبع :

وزارت جهاد کشاورزی سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی مرکز اطلاعات و مدارک علمی

جهت خرید انواع خاک مناسب برای بستر های کشاورزی و نیز خاک های مناسب گیاهان زینتی به صورت بسته بندی به بستر عرضه خاک و مشتقات وارد شوید . بستر خاک و مشتقات

جهت تماشای ویدئوی آموزشی رایگان وارد بستر مرکز آموزش شوید . بستر مرکز آموزش ویدئویی