دو مولفه اصلی شغل و مشخصه های شغلی را شرح دهید .

Question

مصطفی قدیری · Answer

سلام دوست عزیز

بابت پرسش مطرح شده کلیه مطالب ارایه شده در رابطه با شغل را بیان می کنم .

تجزیه و تحلیل شغل
مقدمه :
شناخت وظایف،مسئولیت ها و مشاغل محوله به کارکنان، از طریق تجزیه ، طراحی و طبقه بندي مشاغل صورت می
گیرد.
تعریف اول از تجزیه شغل :
عبارت از جمع آوري اطلاعات به منظور پی بردن به ماهیت مشاغل در یک سازمان می باشد.
تعریف دوم از تجزیه شغل :
عبارت است از مراحلی براي تشخیص خصوصیات و ویژگی هاي لازم براي انجام موفقیت آمیز یک شغل و بررسی
شرایطی که شغل در آن انجام می پذیرد .
سوالات اساسی مرتبط با تجزیه شغل :
1 -چه نوع کارها و فعالیت هائی اجزاء و عناصر تشکیل دهنده شغل می باشند؟
2 -چگونه این کارها و فعالیت ها باید به انجام برسد؟
3 -شاغل باید از نظر دانش ، مهارت و یا رفتار چگونه باشد.
هدف از انجام تجزیه شغل :
هدف از انجام تجزیه شغل ، تهیه و تنظیم دو فرم اساسی شرح شغل و شرایط احراز مشاغل می باشد.
برخی از اصطلاحات تجزیه شغل :
1 .کار: عبارت است از اجزاي تشکیل دهنده یک وظیفه .
2 .وظیفه: عبارت است از قسمتی از فعالیت هاي جسمی و یا فکري محوله به فرد در سازمان .
3 .شغل: عبارت است از وظایف مشابه و مرتبطی که به عهده یک فرد درمقابل دریافت حقوق و دستمزد
گذارده می شود.
4 .پست: عبارت است از جایگاه سازمانی افراد.
5 .شرح شغل: عبارت است از خلاصه اي از اطلاعات مربوط به یک شغل خاص که معرف آن شغل باشد.
6 .شرایط احراز مشاغل: عبارت است از اطلاعاتی که که از تجزیه شغل و شرح شغل به دست آید.
7 .حرفه: عبارت است از گروهی از مشاغل مشابه.
روش هاي تجزیه شغل :
الف)مشاهده
ب)مصاحبه
ج) پرسشنامه
اصول و مبانی نیروی انسانی - صفحه 11
نتایج حاصل از تجزیه شغل:
تهیه و تنظیم فرمهاي شرح شغل و شرایط احراز شغل در واقع نتایج حاصل از تجزیه شغل به شمار می آید.
ویژگی فرم هاي شرح شغل:
فرمهاي “شرح شغل” باید گویا، رسا ،قابل فهم ،کوتاه ،ساده ومرتبط با موضوع باشد .
اطلاعات مندرج در فرم هاي شرح شغل:
در فرم هاي شرح شغل باید اطلاعاتی که بتواند شغل را به خوبی به متصدیان بشناساند،درج شود.
فرم شرایط احراز شغل:
این فرم حاوي کلیه شرایط و ویژگی هاي فردي لازم براي انجام موفقیت آمیز شغل می باشد.
نکات قابل توجه در زمان تهیه فرم شرایط احراز شغل:
- جلوگیري از عدم انعطاف در تعیین شرایط احراز مشاغل - پرهیز از اغراق در شرایط لازم براي احراز شغل
کاربرد هاي مختلف تجزیه شغل:
الف) جذب و گزینش
ب) آموزش و بهسازي
ج) رسیدگی به شکایات و ایجاد نظم
الف) جذب و گزینش :
مسئولین جذب و گزینش سازمان پس از مطالعه فرم هاي شرح شغل و شرایط احراز مشاغل ، مصاحبه ها و آزمون
هاي استخدامی را متناسب با مشاغل، طراحی می نمایند.
ب) آموزش و بهسازي :
بر مبناي اطلاعات حاصل از تجزیه شغل می توان براي ارائه آموزش هاي مورد نیاز به کارکنان برنامه ریزي نمود.
ج) رسیدگی به شکایات و ایجاد نظم :
شرح شغل می تواند شکایات پرسنلی را کاهش داده و از تداخل وظایف جلوگیري نموده و استاندارد هاي انجام کار را
تعریف نماید.

طبقه بندي مشاغل:
تعریف طبقه بندي مشاغل:
عبارت است از دسته بندي مشاغل و قراردادن مشاغلی که داراي صفات و خصوصیات مشترکی هستند در یک طبقه.
برخی از اصطلاحات طبقه بندي مشاغل
1-ب) رسته شغلی
2-ب) رسته فرعی
3-ب) رشته شغلی
4-ب) طبقه شغلی
5-ب) گروه شغلی
6-ب) شرح طبقه شغلی
7-ب) طرح طبقه بندي مشاغل
1-ب) رسته شغلی:
عبارت است ازمجموعه رسته هاي فرعی مشاغل،رشته و طبقات شغلی است که بدلیل وابستگی به یکدیگر یک کادر
وسیع حرفه اي را تشکیل می دهند.
2-ب) رسته فرعی:
عبارت است از رشته هاي شغلی که از لحاظ نوع کار ، حرفه و شرایط احراز وابستگی بیشتري نسبت به هم دارند.
3-ب) رشته شغلی:
یک یا چند طبقه شغلی است که از لحاظ نوع کار تا حدي مشابه بوده لیکن از نظر ارزش و اهمیت و دشواري انجام
کار داراي سطوح مختلفی باشند.
4-ب) طبقه شغلی:
یک یا چند پست است که از نظر وظایف و مسئولیت ها و دشواري کار با یکدیگر مشابه بوده و داراي خصوصیات
چهارگانه اي که قبلا” ذکر شد باشند.
5-ب) گروه شغلی:
عبارت است از سطوح مختلف طبقات شغلی که حداقل و حداکثر حقوق طبقات شغلی مربوط را تعیین نماید.
6-ب) شرح طبقه شغلی:
شرح مکتوب و مدونی است که حاوي مشخصات اصلی و اساسی شغل بوده و به تصویب مراجع قانونی مربوط رسیده
باشد.
اصول و مبانی نیروی انسانی - صفحه 13
7-ب) طرح طبقه بندي مشاغل:
اصطلاحی است که براي ایجاد یک نظام متحد الشکل در زمینه پست هاي سازمانی در یک سازمان به کار می رود
8-ج) طرح طبقه بندي مشاغل در ایران
بر اساس قانون استخدام کشوري سال 1301 ، مشاغل مشمولآن قانون ، با استفاده از روش رتبه بندي به 9 طبقه
تقسیم گردید.
نتیجه گیری نهایی :
مهمترین نتایج حاصل از تجزیه شغل ،تهیه و تنظیم فرم هاي شرح شغل و شرایط احراز شغل می باشد.

به منظور مشاهده فیلم های آموزشی و گرفتن پاسخ سوالات خود به صورت ویدیویی به مرکز آموزش ویدویی مراجعه نمایید .