روش های تعیین مکان نمونه برداری از خاک را شرح دهید ؟

Question

روش های تعیین مکان نمونه برداری از خاک را شرح دهید ؟
روش های تعیین مکان نمونه برداری از خاک و مزایای آن را بیان کنید

حسین برخورداری · Answer

روش های تعیین مکان نمونه برداری از خاک را شرح دهید ؟

در آزمایشات تحقیقاتی و کاربردي سه روش تصادفی ،(Random) اصولی یا شبکه اي (Systematic) و قضاوتی یا انتخابی (Judgment) براي این کار وجود دارد. روش تصادفی خود به دو دسته تصادفی ساده (Simple Random) و جزء به جزء (Stratified Random) تقسیم بندي میشود. بهترین روش براي یک منطقه آن است که بیشترین دقت و کمترین هزینه را در بر داشته باشد.

در روش قضاوتی به دلیل انتخابی بودن مکانها کار غیر تصادفی می شود. در این روش ممکن است نمونه، نماینده مناسب و یا نامناسبی براي جمعیت باشد. میزان درستی روش انتخابی به فرد نمونه بردار و دقت او بستگی دارد. براي یک نمونه کوچک خطاي این روش کمتر از روش تصادفی است مگر اینکه نمونه بردار بسیار ماهر باشد که در آن صورت براي نمونهي کوچک هم روش تصادفی خطاي کمتري دارد. ولی اگر اندازهي نمونه بزرگ شود، در روش تصادفی میزان خطا به صورت تصاعدي کاهش مییابد. ولی در روش قضاوتی روند کاهش خیلی آهسته بوده و در نهایت خطا از روش تصادفی بیشتر میشود. اگر دقت زیاد لازم نداریم روش قضاوتی براي هدف ما  در خاك سطحی مزارع باید از این روش بهره ببریم چون  رضایت بخش است. در نمونه برداري بهم نخورده (شرح در بخش 3-1-1) برخی نقاط مزرعه بهم خورده است و یافتن نقاط بهم نخورده در سطح خاك نوعی انتخاب است.

در روش تصادفی ساده اگر n مکان جهت نمونه برداري مشخص شود طوري عمل میشود که همهي مکانها از شانس مساوي براي انتخاب برخوردار باشند. براي این کار از جدول فیشر (Fisher Table) استفاده میشود و مکانهاي بدست آمده از روي نقشه به وسیله ي دوربین نقشه برداري یا دستگاه جی پی اس (G.P.S) بر روي زمین بدست میآید. در این روش براي تعیین مکان از رویه هاي تک بعدي، دو بعدي و سه بعدي استفاده می شود. براي مزارع بزرگ سه بعدي، متوسط دو بعدي و خیلی کوچک یک بعدي به کار میرود.

روش تصادفی جزء به جزء جمعیت به تعدادي زیر جمعیت تقسیم میشود و داخل هر زیر جمعیت، نمونه برداري به صورت تصادفی ساده انجام میگیرد. مثلاً در یک مزرعه، سريهاي خاك خود میتواند یک زیر جمعیت باشد. روش تصادفی جزء به جزء دقت بیشتري نسبت به روش ساده دارد. روش شبکهبندي (اصولی) میتواند بصورت تک یا دو بعدي باشد. این روش دقت بیشتري نسبت به روشهاي قبلی دارد. پس از تقسیم بندي زمین بر روي نقشه، در هر قسمت با روش تصادفی ساده، نمونه برداشته میشود. روش تصادفی و شبکهاي با توجه به شرایط براي تعیین مکان نمونه یا پروفیل در هر زمینی به کار میروند. سعی میشود طوري نقشه تقسیم بندي شود که به تعداد تقاطعها، نمونه داشته باشیم. در برخی موارد بر روي نقاط تقاطع نیز نمونه برداشته میشود.

اگر محل نمونه در مناطق آلوده همانند محل انبار کود، کنار جادهها، کنار رودهاي آلوده، مناطق آلوده به سم، مناطق نزدیک کارخانه ها و ... باشد، از آن نمونه صرف نظر می کنیم.
 	نحوه و چگونگی تصادفی کردن در کتب آمار بصورت مفصل بررسی شده است.
 	راههاي دیگري نیز براي نمونه برداري موجود است ولی حالت آماري ندارد. مثلا دًر یک قطعه زمین مورد نظر به شکل حروف لاتین W و S یا روي اقطار هندسی قطعهي مربوطه و به صورت مارپیچ در وسط زمین نمونه بر میدارند(شکل 5-1).
 	در نمونه برداري باید دقت شود که از گوشهها و کنارههاي زمین، نمونه استخراج نگردد.

منبع :

دانشگاه پیام نور، دانشکدهی علوم کشاورزی، گروه اب و خاک

جهت خرید انواع خاک مناسب برای بستر های کشاورزی و نیز خاک های مناسب گیاهان زینتی به صورت بسته بندی به بستر عرضه خاک و مشتقات وارد شوید . بستر خاک و مشتقات

جهت تماشای ویدئوی آموزشی رایگان وارد بستر مرکز آموزش شوید . بستر مرکز آموزش ویدئویی