اثر كم آبياري و كود دامي بر عملكرد و برخي صفات مورفولوژيكي گياه دارويي بادرشبو چیست ؟

Question

اثر كم آبياري و كود دامي بر عملكرد و برخي صفات مورفولوژيكي گياه دارويي (Dracocephalum moldavica) بادرشبو

حسین برخورداری · Answer

اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی (Dracocephalum moldavica) بادرشبو

در اين تحقيق اثر تنش خشكي و كود دامي بر پيكر رويشي و صفات مورفولوژيكي گياه دارويي بادرشبو در سال 1388 در شرايط گلداني در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد جيرفت مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش با استفاده از كرتهاي نواري (استريپ پلات) در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار به مرحلهي اجرا رسيد كه در آن رسيدتنش FC عامل عمودي خشكي (كم آبياري) شامل سه سطح: آبياري هنگاميكه رطوبت خاك به 75 درصد رسيد (تنش متوسط) و آبياري هنگاميكه رطوبت خاك به FC ملايم)، آبياري هنگامي كه رطوبت خاك به 50 درصد 30 و 40  تن ،20 ،10 ، رسيد (تنش شديد) و كود دامي به عنوان فاكتور افقي در 5 سطح شامل ( 0 FC 25 درصد در هكتار مورد بررسي قرار گرفت. نتايج به دست آمده حاكي از آن است كه اثر تنش خشكي يا كم آبياري بر روي كليه صفات به جز طول ميانگره و تعداد ساقه در سطح آماري 5% معنيدار بود. اثر كود دامي هم بر روي كليه صفات مورفولوژيكي به جز طول ميانگره در سطح آماري 5% و 1% معنيدار بودند. با افزايش تنش خشكي وزن تر پيكر رويشي، وزن خشك پيكر رويشي، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشك برگ و ساقه كاهش پيدا كرد. با افزايش تنش كم آبي، عملكرد پيكر رويشي كاهش پيدا كرد. بالاترين عملكرد پيكر رويشي 4956 كيلوگرم در هكتار از تيمار تنش ملايم با مصرف 40 تن كود دامي به دست آمد. وزن خشك پيكر رويشي بيشترين همبستگي را با وزن تر پيكر و وزن r=0/ وزن خشك ساقه  969 ،r=0/ ارتفاع گياه  684 ،r=0/ تعداد ساقه در گياه  849 ،r=0/ رويشي  996 داشت. r=0/ خشك برگ  974 بادرشبو 1 گياهي داراي شاخ و برگ پرپشت و اسانس .Dastmalchi et al., منشعب است  2007 بادرشبو، بويي معطر و مطبوع و شبيه بادرنجبويه دارد و در هندوستان از تخم اين گياه به عنوان قابض، بادشكن و پايين آورندهي تب استفاده ميشود. عرق بادرشبو به عنوان تقويت كننده قلب، آرامبخش و اشتهاآور بوده و داراي خاصيت ضدباكتري و اسانس آن در صنايع غذايي، نوشابه و بهداشتي و آرايشي Omidbiaigi, و Zarghari, استفاده ميشود  1990.1997 تقاضاي روزافزون بشر براي گياهان دارويي و نياز صنعت داروسازي به اين گياهان منجر به توسعه كشت و افزايش عملكرد آنها شده ولي استرسهاي غير زنده مخصوصاً خشكي عامل اوليه Valliy and  كاهش عملكرد در دنيا ميباشند كاهش عملكرد سر شاخهها در گياه .(Nguyen, 2006 دارويي آويشن 2 از 1314 گرم در متر مربع از دور آبياري 7 روز يك بار به 992 گرم در دور آبياري 21 روز يك بار و كاهش عملكرد سر شاخههاي گياه دارويي زوفا 3 از 2006 گرم در متر مربع به 1818 گرم در متر مربع در شرايط مشابه در سال 2005 توسط گزارش Khazaie et al., خزايي و همكاران  2008 شده است.

همچنين كاهش شاخ و برگ گياه دارويي نعناع 4 در تنش متوسط خشكي توسط ميرسا و و كاهش Mirsa and Sircatava, سيركاتاوا  2000 عملكرد گياه دارويي مرزه 5 در تنش شديد خشكي نيزBaher et al., توسط باهر و همكاران  2002 گزارش شده است.

Omidbiaigi et al.,  اميدبيگي و همكاران2003  از بررسي اثر تنش خشكي بر ريحان نتيجه گرفت كه با كاهش رطوبت خاك، عملكرد اسانس كاهش ولي درصد آن افزايش پيدا كرد.

Al–Ahl and Abdou, ال- اهل و عبدو  2009 با بررسي اثر تنش خشكي بر گياه بادرشبو در مصر گزارش كردند كه وزن تر توده اندامهاي هوايي از 28/13 گرم در هر گياه از تيمار آبياري در 40 % آب 36 گرم در هر گياه در تيمار / قابل استفاده به 36 آبياري در 80 درصد آب قابل استفاده افزايش پيدا (Gholizadeh et al., كرد. قليزاده و همكاران  2010 اعلام كردند با افزايش تنش خشكي، ارتفاع ساقه بادرشبو از 32 سانتيمتر در تنش كم به 27 سانتيمتر در تنش شديد رسيد.

Safikhani et al., صفيخاني و همكاران 2007  گزارش نمودند كه ارتفاع گياه بادرشبو از 56 به 42 FC سانتيمتر در زمان آبياري با 100 درصد تقليل FC سانتيمتر در زمان آبياري در 40 درصد يافت و عملكرد سر شاخههاي گلدار از تيمار بدون %100  از 4126 كيلوگرم در FC تنش خشكي هكتار به 2477 كيلوگرم در هكتار در زمان آبياري با %40 كاهش پيدا كرد. FC گزارش كرد كه با Hassani, حسني 2006 كاهش مقدار رطوبت خاك ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخههاي جانبي، عملكرد ماده تر و خشك در گلدان و عملكرد اسانس گياه بادرشبو كاهش يافت.

Gholizadeh et al. قليزاده و همكاران 2006 ، در آزمايشي كه اثر تنش كم آبي را همراه با كاربرد زئوليت طبيعي بر خصوصيات كمي و كيفي گياه دارويي بادرشبو بررسي و گزارش كردند كه با توجه به اهميت ميزان ماده خشك و اسانس در ارزيابي گياه دارويي بادرشبو مصرف 25 گرم زئوليت در 12 كيلوگرم خاك توأم با 50 درصد تخليه رطوبت 2 گرم در گياه و / خاك بالاترين ماده خشك 767 درصد اسانس ( 2 درصد) را تأمين نمود. Lebaschi and  لباسچي و شريفي عاشورآبادي ضمن بررسي سطوح Sharifi Ashourabadi, 2004 50 و 25 درصد ،75 ، مختلف تنش خشكي ( 100 ظرفيت مزرعهاي) در گياهان دارويي اسفرزه، بومادران، مريم گلي، هميشه بهار و بابونه گزارش كردند كه با تشديد تنش خشكي، وزن اندامهاي هوايي و ارتفاع بوته در همه گياهان مورد مطالعه كاهش يافت.

گزارش كرد كه Aflatuni, افلاطوني  1993 بسياري از بررسيها نشان داده شده است كه بهترين نتايج بر روي گياهان دارويي و معطر زماني بوده كه از مواد آلي و كمپوست در اين گياهان استفاده شود. استفاده از كودهاي آلي از جمله كودهاي دامي در كنار مصرف كودهاي شيميايي از نهادههايي هستند كه ميتوانند ضمن كاستن از مقدار مصرف كودهاي شيميايي، در بهبود عملكرد گياهان زراعي و پايداري Ghosh et al., در توليد آنها مؤثر باشند  2004

Mirhashemi et al. ميرهاشمي و همكاران 2009 در آزمايشي تأثير سطوح كود دامي بر كشت مخلوط گياهان دارويي زنيان 1 و شنبليله 2 در مشهد را بررسي و گزارش كردند كه بيشترين تعداد چترك در هر چتر گياه زنيان در سطح 15 تن كود دامي درهكتار حاصل شد.

در Lotfi et al., لطفي و همكاران 2008 آزمايشي، اثر كم آبياري و كود دامي را بر خصوصيات كمي و كيفي اسفرزه 3 در زابل بررسي و گزارش كردند كه كود دامي روي كليه صفات به جز ارتفاع گياه و وزن هزار دانه تأثير معنيداري داشت و بالاترين عملكرد دانه اسفرزه از مصرف 40 تن كود دامي در هكتار به دست آمد.

اين مطالعه به منظور بررسي اثرات تنش خشكي و مصرف كود دامي بر تعدادي از صفات مورفولوژيكي و عملكرد گياه بادرشبو در منطقه جيرفت انجام گرفت.

مواد و روش ها

اين آزمايش با استفاده از كرتهاي نواري (استريپ پلات) در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار و به صورت گلداني در سال 1388 در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد جيرفت به مرحله اجرا رسيد كه در آن كم آبياري از طريق اعمال تنش آب در سه سطح به عنوان عامل عمودي شامل تنش ملايم (آبياري هنگامي كه رطوبت خاك رسيد)، تنش متوسط (آبياري FC به 75 درصد رسيد) و FC هنگامي كه رطوبت خاك به 50 درصد % تنش شديد (آبياري هنگامي كه رطوبت خاك به 25 رسيد) و كاربرد كود دامي به عنوان عاملي افقي FC 30 و 40 تن در ،20 ، در پنج سطح شامل (صفر، 10 هكتار) مورد بررسي قرار گرفتند. ابتدا از خاك مورد استفاده، نمونه تهيه و پارامترهاي فيزيكي و شيميايي آن اندازهگيري شد (جدول 1). با توجه به نتايج اين تجزيه، خاك داراي بافت سبك شني – لومي بود. از لحاظ ميزان اسيديته داراي حالت قليايي و از لحاظ شوري و املاح هيچگونه محدوديتي وجود نداشت. از لحاظ ميزان نيتروژن بسيار فقير و از لحاظ ميزان فسفر و پتاسيم قابل جذب در دامنه خوب قرار داشت. براي انجام آزمايش ابتدا بهطور متوسط به هر گلدان ده كيلوگرم خاك اضافه شد و حاك ده گلدان با اضافه كردن آب به حد اشباع رسانيده شده و سپس روي گلدانها پلاستيك كشيده شد و بعد از 24 ساعت كه رطوبت ثقلي خاك خارج شد، اقدام به نمونه گيري خاك گلدانها نموده و در آون الكتريكي در دماي 105 درجه سانتيگراد به مدت 24 ساعت گلدانها (FC) خشك گرديده و ظرفيت مزرعهاي مشخص گرديد. تيمارهاي مصرف كود دامي با توجه به سطح گلدان محاسبه و پس از توزين از منبع كود گاوي تامين گرديد. پس از آماده سازي گلدانها، اقدام به كاشت بذر شد. در هر گلدان حدود 15 عدد بذر در 0 تا 1 سانتيمتري كشت شد. پس از سبز / عمق 5 شدن بذور تا مدت يك ماه اوليه رشد، دو مرتبه اقدام به تنك شد و در نهايت در هر گلدان چهار بوته باقي ماند. از ابتداي هفته پنجم (زمانيكه گياهان 8 تا 12 برگي شدند) نسبت به اعمال تيمارهاي كم آبياري اقدام شد. براي تعيين زمان آبياري (تيمارهاي تنش) از دستگاه رطوبت سنج استفاده شد و هر زمان كه مورد نظر ميرسيد آبياري FC رطوبت گلدان به حد انجام ميگرفت. كليهي مراقبتهاي زراعي در طول دورهي رشد انجام شد. در هنگام گلدهي كامل، نمونه سرشاخههاي گلدار از گلدان تهيه و توزين ميشد. پس از تعيين وزن تر، نمونهها به مدت 48 ساعت در دماي 70 درجهي سانتيگراد (تا زماني كه بهوزن ثابت برسند) در آون قرار گرفت. سپس وزن خشك آنها نيز اندازهگيري شد. ارتفاع بوته، طول بزرگترين ميانگره، قطر ساقه از محل گره سوم، تعداد ساقههاي فرعي و همچنين وزن تر و خشك برگ بعد از قرار گرفتن در آون در دماي 70 درجه به مدت 48 ساعت اندازهگيري شد. دادهها با استفاده از نرمافزار تجزيه و ميانگينها با استفاده از آزمون MSTATC دانكن در سطح آماري 5 درصد مقايسه شدند.

نتايج و بحث

نتايج تجزيه واريانس (جدول 2) اثر تنش كم آبي بر روي كليه صفات اندازهگيري شده به جز طول % ميانگره و تعداد ساقههاي جانبي در سطح آماري 5 معنيدار بود. اثر كود دامي بر روي وزن تر و خشك پيكر رويشي و وزن خشك برگ و ساقه در سطح آماري 1% بسيار معنيدار بود و بر روي تعداد ساقه، % ارتفاع بوته و قطر ساقه از لحاظ آماري در سطح 5 معنيدار بود ولي اثر كود دامي بر روي طول ميانگره معنيدار نبود. اثر متقابل كود دامي و تنش خشكي بر وزن تر و خشك (پيكر رويشي) و قطر ساقه و وزن خشك برگ در سطح آماري 1% و بر ارتفاع بوته و وزن خشك ساقه در سطح آماري 5% معنيدار بود.

Safikhani et al. صفيخاني و همكاران 2007 گزارش كردند كه تنش خشكي بر طول ميانگره بادرشبو اثر معنيداري نداشت ولي بر روي عملكرد ساقه و برگ تفاوت معنيداري را نشان داد كه با نتايج اين آزمايش همخواني دارد. با افزايش تنش خشكي از ميزان وزن تر پيكر رويشي كاسته شد. همين روند در وزن خشك پيكر رويشي گياه نيز ديده شد ولي عملكرد پيكر رويشي و تيمار (FC % خشك بين تيمار تنش ملايم ) 75 تفاوت معنيداري را نشان FC % تنش متوسط  50  نداد (جدول 4). كاهش عملكرد پيكر رويشي با افزايش تنش با توجه به كاهش سطح اندامهاي فتوسنتز كننده و وزن خشك برگ و وزن خشك ساقه ميباشد

قليزاده و همكاران  2006 گزارش كردند كه با افزايش تنش خشكي وزن تر گرم در بوته تقليل پيدا / 2 به 8 / گياه بادرشبو از 033 كرد. همچنين نتايج تحقيق حاضر با يافتههاي صفي- بر روي Safikhani et al., خاني و همكاران 2007 گياه بادرشبو، در شرايط خشكي مطابقت دارد. در آزمايشي مشابه Hassani, حسني  2006 گزارش كرد كه عملكرد ماده تر بادرشبو بين تيمارهاي تنش كم آبي از لحاظ آماري داراي اختلاف معنيدار بوده و عملكرد ماده خشك در هر گلدان بين تيمار تنش خشكي 85 % و 70 % و 50 % ظرفيت مزرعهاي تفاوت معنيداري نداشت.

اسفرزه، بومادران، مريم گلي، هميشه بهار و بابونه، در Akbarinia et al., اكبرينيا و همكاران  2005 سياهدانه 1 نيز گزارش گرديده است. بر اساس گزارش عملكرد Khazaie et al., خزايي و همكاران  2008 شاخ و برگ در آويشن در دور آبياري 7 روز يك بار با 1156 گرم در مترمربع نسبت به دور آبياري 21 روز يك بار با عملكرد 726 گرم در متر مربع برتر بود و همچنين در گياه دارويي زوفا عملكرد بين دور آبياري 550 و / 7 روز با 14 روز با عملكردي به ترتيب 2 320/3 اختلاف معنيداري ديده نشد كه اين نتايج با نتايج حاصل از آزمايش همخواني دارد. اثر تنش خشكي بر تعداد ساقه در گياه بادرشبو 5 ميليمتر و در / معنيدار نبود، بيشترين قطر ساقه 06/ 4 ميليمتر بود. اثر متقابل بين  تيمار تنش ملايم 33 تنش خشكي و كود دامي بر روي وزن خشك برگ حاكي از آن است كه بالاترين ميزان وزن خشك برگ در تنش ملايم با مصرف 40 تن كود دامي به ميزان 16/14 كيلوگرم در هكتار به تيمار تنش متوسط با مصرف 40 تن كود دامي و تنش متوسط با عملكرد 1257 كيلوگرم در هكتار از لحاظ آماري تفاوت معنيداري را نشان نداد. يكي از اولين نشانههاي كمبود آب، كاهش تورژسانس و در نتيجه رشد و توسعه سلول به ويژه در ساقه و برگها است. با كاهش رشد سلول، اندازه اندامها محدود ميشود و به همين دليل است كه اولين اثر محسوس كم آبي بر روي گياهان را ميتوان از اندازه كوچكتر برگها و ارتفاع گياهان تشخيص داد. به علاوه در شرايط كم آبي جذب مواد و عناصر غذايي نيز كاهش يافته و بنابراين رشد و توسعه برگها محدود ميگردد، به دنبال كاهش سطح برگ، جذب نور نيز كم شده و ظرفيت كل فتوسنتزي گياه كاهش پيدا ميكند. بديهي است كه با محدود شدن فرآوردههاي فتوسنتزي در شرايط كمبود آب، رشد گياه و در نهايت عملكرد دچار نقصان  ميشود

در آزمايشي مشابه  اعلام كرد تعداد ساقههاي فرعي در گياه بادرشبو در 14 ساقه / 22 عدد بود كه به 42 / تيمار عدم تنش 47 در تنش شديد كاهش يافت. ارتفاع و همچنين وزن برگ و ساقه نيز در اثر افزايش تنش آب در اين گياه كاهش يافت كه با نتايج اين تحقيق همخواني دارد. نامبرده كاهش تعداد ساقه و كاهش ارتفاع را به عنوان يك مكانيسم سازگاري براي گياه بادرشبو در شرايط كم آبي در نظر گرفت. كاهش عملكرد برگ، ساقه، قطر و ارتفاع در گياه بادرشبو در شرايط تنش خشكي

توسط صفيخاني و همكاران نيز گزارش شده است.

Hassani and  حسني و اميدبيگي در گياه دارويي ريحان وOmidbiaigi, 2006 اوگبونايا و همكاران  1998 كنف نيز كاهش ميزان شاخهدهي را در شرايط تنش رطوبتي خاك گزارش كردند. شاخهدهي زياد تحت شرايط تنش خشكي يك صفت نامطلوب به حساب ميآيد زيرا باعث مصرف بيهوده رطوبت خاك و اتلاف آن ميشود و محدود شدن شاخهدهي را تحت شرايط خشكي در كنف به عنوان يك مكانيسم سازگاري در نظر گرفتند كه به وسيله آن گياه تلاش ميكند تا آب را براي مراحل بحرانيتر نظير گلدهي حفظ نمايد. با افزايش كود دامي، وزن تر رويشي گياه در مقايسه با عدم مصرف كود تفاوت معنيداري داشت، اين اختلاف در سطوح كودي بالا معنيدار نبود. مشابهاين روند در مورد وزن خشك پيكر رويشي گياه نيز مشاهده شد. به طوريكه بالاترين وزن خشك پيكر رويشي با مصرف 40 تن كود گاوي پوسيده در هكتار حاصل شد. با افزايش ميزان كود دامي تعداد ساقه در گياه 12 ساقه در تيمار كودي / بادرشبو از 9 ساقه به 44 مصرف 40 تن كود دامي افزايش يافت. هر چند با افزايش ميزان مصرف كود دامي ارتفاع افزايش پيدا كرد ولي بين تيمارهاي مصرف كود حيواني تفاوت معنيدار مشاهده نشد. كود دامي به علت داشتن عناصر غذايي و حفظ رطوبت خاك باعث افزايش عملكرد پيكر رويشي (تر) و خشك پيكر رويشي شد. بهطوريكه داشتن 2 1 درصد فسفر و 2 درصد / درصد نيتروژن خالص، 5 پتاس سبب اين افزايش شده است. به عنوان مثال مصرف 30 تن كود دامي (پوسيده) در هكتار معادل مصرف 130 كيلوگرم نيتروژن، 90 كيلوگرم فسفر و 160 كيلوگرم پتاسيم ميباشد و بهمين دليل است كه با افزايش كود دامي پيكر رويشي تر و خشك افزايش يافته است. ضمن اين كه كود دامي باعث جذب بهتر ساير عناصر غذايي نيز ميشود حسين و همكاران  2006 گزارش كردند كه وزن تر پيكر رويشي گياه بادرشبو 238 و وزن / در تيمار عدم مصرف كود كمپوست، 28 49 گرم در گياه بود كه به / خشك پيكر رويشي 48 39 تن در هكتار كود / ترتيب در تيمار كودي 6 79 گرم در گياه / 376 و 01 / كمپوست در هكتار به 70 رسيد كه با نتايج اين تحقيق همخواني دارد. آنها 5 در تيمار عدم / همچنين افزايش تعداد ساقه از 67 /39 تن در / 11 با مصرف 6 / مصرف كود دامي به 96 هكتار كود دامي و افزايش ارتفاع گياه با افزايش كود 66 سانتيمتر را نشان / 54 سانتيمتر به 3 / دامي از 67 دادند، كه با نتايج اين تحقيق همخواني دارد. در Jahan et al., جهان و همكاران  2007 آزمايشي اثر كود دامي بر روي گياه دارويي تخم كاغذي را بررسي و گزارش كردند كه در سال اول آزمايش با افزايش سطح كود دامي از 10 تا 20 تن در هكتار، عملكرد دانه روند افزايشي داشته و پس از آن در سطح 20 و 25 تن در هكتار كود دامي، تغيير نكرده است كه با نتايج اين تحقيق در ارتباط با پيكر رويشي تر و خشك گياه بادرشبو همخواني دارد. افزايش عملكرد در گياهان دارويي تحت تأثير كودهاي دامي در كشت مخلوط زينان و شنبليله

Mirhashemi et al.,  توسط ميرهاشمي و همكاران 2009، زيره سبز توسط احمديان و همكاران و اسفرزه توسط لطفي و (Ahmadian et al., 2004) هم گزارش شده است. Lotfi et al., همكاران 2009 مصرف كود دامي در اين تحقيق تفاوت معنيداري را بر روي ارتفاع بوته در سطوح مختلف ايجاد نكرد كه

Lotfi et al.,  اين نتيجه با تحقيق لطفي و همكاران 2009  همخواني دارد. مقايسه ميانگين اثرات متقابل بين تنش خشكي و كود دامي بر روي عملكرد تازه پيكر رويشي گياه بادرشبي حاكي از آن است كه بالاترين عملكرد پيكر رويشي (تر) حدود 30806 كيلوگرم در هكتار در شرايط بدون تنش كم آبي و مصرف 40 تن كود دامي در هكتار حاصل شد كه با مصرف 20 تن كود دامي در هكتار در همين تيمار ( 29428 كيلوگرم در هكتار) تفاوت معنيداري نشان نداد. كمترين عملكرد تر پيكر رويشي ( 3620 ) كيلوگرم در هكتار از تنش شديد كم بالاترين ميزان وزن خشك پيكر رويشي گياه معادل 7574 كيلوگرم در هكتار از مصرف 40 تن كود دامي و تنش ملايم به دست آمد كه با مصرف 20 تن كود دامي و تنش ملايم با عملكرد 7275 كيلوگرم در هكتار تفاوت معنيداري را نشان نداد ولي نسبت به ساير  تيمارها برتر بودند جدول 4 چنين به نظر ميرسد در شرايطي كه آب محدوديت نداشته باشد مصرف 20 تن كود حيواني براي بهدست آوردن حداكثر عملكرد پيكر رويشي گياه بادرشبي (از لحاظ اقتصادي) مناسب ميباشد اما در صورتيكه گياه بادرشبو با محدوديت كم آبي مواجه باشد در اين شرايط مصرف 30 تا 40 تن كود دامي (گاوي) توصيه ميشود زيرا در شرايط تنش خشكي بالاترين عملكردهاي وزن خشك پيكر رويشي از مصرف 40 و 30 تن كود دامي به ترتيب معادل 5353 و 4601 كيلوگرم در هكتار حاصل شد. ولي در شرايط تنش خشكي شديد، مصرف 30 تن كود دامي تا حدودي برتر از مصرف 40 تن كود دامي در هكتار بود. 52 (سانتيمتر) / 52 و 1 / بيشترين ارتفاع ساقه 6 با FC % به ترتيب در شرايط تنش متوسط  50 مصرف 30 تن كود دامي و 40 تن كود دامي (گاوي) در هكتار در همين تيمار تنش حاصل شد. بيشترين 6 ميليمتر از مصرف 40 تن / قطر ميانگره حدود 8 كود دامي در تيمار تنش ملايم خشكي به دست آمد. 1257 ،1554 ، بيشترين وزن خشك برگ 1614 كيلوگرم در هكتار به ترتيب از تيمارهاي آبياري در تنش ملايم با مصرف 40 تن كود دامي، آبياري در تنش ملايم با مصرف 20 تن كود دامي و مصرف 40 FC % تن كود دامي در تيمار تنش متوسط  50  حاصل شد جدول 4 Lawal and Rahman, لاوال و رحمان 2007 مصرف 5 تن كود دامي و دور آبياري 10 روز يك بار (تنش از طريق دور آبياري اعمال شده) يعني تنش متوسط را از لحاظ اقتصادي در باميه و فلفل توصيه نمودند، كه تا حدي اين نتايج با نتايج اين تحقيق Golizadeh et  همخواني دارد. قليزاده و همكاران گزارش كردند كه با توجه به اهميت ميزان al., 2006 ماده خشك و اسانس و ارزيابي گياه دارويي بادرشبو مصرف 25 گرم زئوليت در 12 كيلوگرم خاك توأم با 50 درصد تخليه رطوبت خاك بالاترين ماده خشك 2/767 گرم در گياه و درصد اسانس 2 درصد را تأمين نمود كه اين نتايج تقريباً با نتايج اين تحقيق با توجه به وجه مشابه زئوليت و كود دامي در حفظ و نگهداري آب دارد.

Ganbari et al., قنبري و همكاران  2005

گزارش كردند در صورت استفاده از كود دامي ميتوان از تعداد دفعات آبياري كاسته و عملكرد مناسبي را بدست آورد كه با نتايج اين تحقيق تقريباً همآهنگي دارد.

ضرايب همبستگي بين صفات اندازهگيري شده، حاكي از آن است كه وزن خشك پيكر رويشي گياه بادرشبو همبستگي مثبت بسيار بالايي در سطح آماري 1% با وزن تر پيكر رويشي، تعداد ساقه در بوته، ارتفاع گياه، وزن خشك ساقه و وزن خشك برگ كه در واقع اجزاي آن را تشكيل ميدهد، دارد اما وزن خشك پيكر رويشي گياه بادرشبو با طول ميانگره همبستگي معنيدار منفي داشت و وزن خشك پيكر رويشي با قطر ساقه همبستگي معنيداري نداشت. وزن خشك برگ همبستگي مثبت و معنيداري در سطح آماري 1% با وزن تر پيكر رويشي، وزن خشك پيكر رويشي و تعداد ساقه و ارتفاع بوته گياه بادرشبو داشت ولي همبستگي معنيداري با قطر و طول ميانگره ساقه نداشت.

نتيجه گيري نهايي

با توجه به اهميت وزن خشك اندامهاي هوايي (پيكر رويشي) و وزن خشك برگ گياه بادرشبو در شرايط سالهاي پرآبي يا در زماني كه آب عامل محدود كننده نباشد مصرف 20 تن كود حيواني (گاوي) جهت به دست آوردن بالاترين ميزان عملكرد ميتواند استفاده شود. اما زماني كه آب داراي محدوديت باشد، مصرف 30 تا 40 تن كود دامي پوسيده گاوي براي به دست آوردن عملكرد قابل قبول لازم ميباشد. مصرف 40 تن كود گاوي در تيمار تنش متوسط با عملكرد وزن خشك برگ 1257 كيلوگرم در هكتار با مصرف 20 تن كود گاوي در تيمار تنش ملايم با عملكرد 1554 كيلوگرم در هكتار تفاوت معنيداري را نشان نداد بنابراين مقادير كود مصرف شده نياز غذايي گياه بادرشبو را تأمين نمودند.

منبع : مجله علمي پژوهشي اكوفيزيولوژي گياهان زراعي و علفهاي هرز

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو ) 
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو) 
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .