اثر مقدار كود اوره و كمپوست بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج رقم هاشمي را شرح دهید؟

Question

حسین برخورداری · Answer

اثر مقدار کود اوره و کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی را شرح دهید؟

بهمنظور بررسي اثر مقادير مختلف اوره و كمپوست بر عملكرد و اجزاي عملكرد برنج رقم هاشمي، آزمايشي بهصورت كرتهاي يكبار خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با 3 تكرار در سال 94 در شهرستان رودسر انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل سه سطح 10 و 20 تن در هكتار) بودند. ، كود اوره (شاهد، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار) در دو قسط و كمپوست زباله شهري در چهار سطح (شاهد، 5 نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه اثر مقادير كود اوره بر وزن هزار دانه و اثر كمپوست بر ارتفاع بوته، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد دانه در خوشه، عملكرد دانه و وزن هزار دانه معنيدار بود. همچنين ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملكرد دانه تحت تاثير برهمكنش معنيدار سطوح مختلف كود اوره و كمپوست قرار گرفت. بالاترين عملكرد شلتوك در سطوح 10 تن در هكتار كمپوست و مصرف 50 و 100 كيلوگرم اوره در هكتار به ترتيب با ميانگين 6667 و 6000 كيلوگرم در هكتار بدست آمد كه تفاوت معن يداري با هم نداشتند كه نشان ميدهد كه ميتوان با كاربرد كمپوست به ميزان 50 درصد از ميزان كود اوره كاست. بالاترين وزن هزار دانه نيز در همين سطوح تيماري بدست آمد. كاربرد تلفيق كمپوست و كود اوره در خاك به منظور دستيابي به يك عملكرد مطلوب در برنج ضروري ميباشد.

برنج از مهمترين منابع تامينكننده نياز غذايي بشر است، كه و فراوردههاي حاصل از آن نزديك به 40 درصد غذاي .( موردنياز نيمي از مردم جهان را فراهم ميسازد (ربيعي، 1375 حفظ حاصلخيزي خاك براي دستيابي به عملكرد بالا ضروري است. نظامهاي توليد جديد اين گياه نيازمند عمليات مديريتي كارآمد، پايدار و از نظر محيطي، سالم هستند و در اين نظامها، نقش نيتروژن بهعنوان يك عامل كليدي براي رسيدن به عملكرد مطلوب در برنج، انكارناپذير است (فاگريا و باليگار، 2001 ). در سيستمهاي توليد گياهان زراعي قابليت دسترسي نيتروژن در خاك يكي از عوامل مهم و محدودكننده رشد، نمو و عملكرد .( گياهان است (بريدماير، 2005كمپوست كردن مواد زائد جامد شهري يك شيوه براي تغيير مواد آلي دور ريختني كه تقريباً بسيار ارزان هستند، به مواد قابلاستفاده در كشاورزي است (اريكسون، 1999 ). بهطور كلي نسبت متعادلي از عناصرغذايي در كمپوستها يافت نميشود؛ چرا كه براي تأمين نيتروژن گياهان زراعي بايد بيش از 50 تن كمپوست در هكتار مصرف كرد، كه اين مقدار داراي عناصر سنگين و مضر زيادي است. بايد نيتروژن كمپوست را به طريقي بالا برد، درغير اينصورت نبايد تمام نيتروژن گياه را از طريق .( كمپوست تهيه نمود (د- هان، 1981 معدنيشدن نيتروژن در كمپوست بهعوامل متعددي مثل در مواد اوليه، شرايط توليد كمپوست، رسيدگي C/N نسبت كمپوست، زمان كاربرد و كيفيت كمپوست بستگي دارد (آملينگر و همكاران، 2003 ). به علت بالا بودن نسبت كربن به نيتروژن 40 ) در كمپوست، مصرف اين ماده باعث كاهش جذب نيتروژن ) توسط گياه ذرت شد. همچنين با افزايش ميزان كمپوست، نياز گياه به نيتروژن افزايش يافت، نتيجتا در هنگام مصرف كمپوست بايد براي تعادل نسبت كربن به ازت مقداري نيتروژن به خاك اضافه كرد (اريكسون و همكاران، 1999 ). استفاده از كمپوست باعث غيرمتحرك شدن نيتروژن گرديده و با كاهش نيتروژن در دسترس گياه، از عملكرد گياه ميكاهد (دوگان، 1973 ). افزايش رشد گياه در نتيجه كاربرد كودهاي زيستي كمپوست و ورمي كمپوست در شرايط تنش خشكي بهدليل بهبود خصوصيات .( فيزيكي و شيميايي خاك است (راهباريان و همكاران، 2010 هدف از انجام اين آزمايش امكان جايگزيني كودهاي شيميايي نيتروژن با منابع آلي و دستيابي به نسبت اختلاط آنها با يكديگر است.
مواد و روش ها
اين آزمايش در سال زراعي 1394 در شهرستان رودسر (روستاي بيبالان) بهصورت كرتهاي يكبار خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي در 3 تكرار و با 2 فاكتور مقادير كود نيتروژن و كمپوست اجرا شد. عامل اصلي شامل سه سطح 50 و 100 كيلوگرم اوره در هكتار با 46 درصد خلوص و ،0 10 و 20 تن كمپوست ،5 ، عامل فرعي چهار سطح كمپوست: 0 در هكتار بود. كود شيميايي اوره در دو مرحله (همراه با كودپايه و قبل از وجين) به صورت گرانول پاشي مصرف شد. قبل از آمادهسازي زمين، از خاك نقاط مختلف مزرعه بهطور تصادفي نمونهبرداري انجام شد.

براي تهيه بستر آزمايش، زمين آزمايش شخم زده شد و سپس خزانهگيري ( 2 ارديبهشتماه) انجام شد. پس از آماده كردن خزانه، همزمان با رشد نشاها، زمين اصلي مرزبندي و ماله- 2 متر و فاصله بين كرتها 35 سانتي × كشي شد. ابعاد هر كرت 3 متر در نظر گرفته شد. تراكم بوته 25 كپه در متر مربع در نظر گرفته شد. از بذر رقم هاشمي براي كاشت استفاده شد. نشاكاري (انتقال نشاها از خزانه به زمين اصلي) در تاريخ 25 ارديبهشت صورت گرفت. برداشت نهايي در مرحله رسيدگي پس از حذف حاشيه، از يك مترمربع از وسط هر كرت صورت گرفت. صفت- هاي مورد بررسي شامل عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، ارتفاع بوته، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه وتعداد خوشه در مترمربع بود. جهت آناليز دادهها از نرمافزار استفاده شد. LSD براي مقايسه ميانگين از آزمون MSTATC نتايج و بحث تعداد خوشه در متر مربع اثر سطوح مختلف كود نيتروژن و اثر متقابل كود نيتروژن و كمپوست بر تعداد خوشه معنيدار نشد، اما سطوح مختلف مقدار كمپوست بر تعداد خوشه در سطح احتمال يك درصد معنيدار شد . حداكثر تعداد خوشه در تيمار 10 تن در هكتار 462 خوشه در مترمربع بهدست آمد و كمترين مقدار  با ميانگين 2/ 336 خوشه در تيمار بدون كمپوست مشاهده شد آن با ميانگين 2 .
تعداد دانه در خوشه
كمپوست اثر معنيداري بر تعداد دانه در خوشه داشت 93 سنبلچه در خوشه) دربيشترين تعداد دانه در خوشه ( 89 تيمار 10 تن كمپوست در هكتار و كمترين تعداد دانه در خوشه 65/33 ) در تيمار بدون مصرف كمپوست مشاهده شد. همچنين محققين دريافتند كه كاربرد كمپوست تعداد دانه در خوشه را بطور معنيداري افزايش ميدهد (امان الله و همكاران، .ارتفاع بوته اثر سطوح مختلف كمپوست و نيز اثر متقابل تيمارها بر ارتفاع بوته معنيدار بود . بهطوري كه بيشترين ارتفاع بوته در تيمار 100 كيلوگرم اوره و 10 تن كمپوست در هكتار با 150 سانتيمتر و كمترين ارتفاع بوته در تيمار 100 ميانگين 1/ 124 سانتيمتر كيلوگرم اوره و بدون كمپوست با ميانگين 9 .( مشاهده گرديد (شكل 1 بطور كلي در تمام سطوح تيمار اوره، كاربرد كمپوست منجر به افزايش ارتفاع بوته گرديد، ولي در سطوح مختلف اين اثر يكسان نبود، بطوريكه در سطح شاهد و 50 كيلوگرم اوره، كاربرد كمپوست با شيب يكنواخت منجر به افزايش ارتفاع بوته گرديد، ولي در سطح بالاي كود اوره ( 100 كيلوگرم درهكتار) كاربرد كمپوست تا 10 تن در هكتار ارتفاع بوته را افزايش داد و مصرف بيش از اين مقدار به علت ايجاد ورس منجر به كاهش ارتفاع بوته گرديد. اثر كود اوره در سطوح مختلف كمپوست تنها در سطح 10 تن در هكتار معنيدار بود و ارتفاع بوته در اين سطح مصرف كمپوست با افزايش اوره تا 100 كيلوگرم افزايش يافت. در سطح تيمار شاهد كمپوست ارتفاع بوته در سطح مصرف 50 كيلو گرم اوره در هكتار بيش از سطح شاهد اوره بود.

از جمله دلايل تاثير كمپوست بر ارتفاع و وزن خشك را ميتوان به تاثير مثبت كاربرد اين ماده بر خواص فيزيكي خاك كه موجب بهبود ساختمان خاك، افزايش خلل و فرج و بهبود تهويه خاك ميشود دانست. از سوي ديگر اين ماده هم خود حاوي مقاديري مواد غذايي از جمله نيتروژن بوده و هم در اثر حضور آن در خاك قابليت جذب برخي عناصر غذايي توسط . گياهان افزايش مييابد بفا و همكاران، 1995 وزن هزار دانه اثر سطوح مختلف كود نيتروژن، كمپوست و اثر متقابل تيمارها بر وزن هزار دانه معنيدار بود. بيشترين وزن هزاردانه در تيمار 50 كيلوگرم كود نيتروژن و 10 تن كمپوست در هكتار با 26 گرم وجود داشت كه با تيمار 100 كيلوگرم اوره  ميانگين 4/ 25 گرم در يك گروه  و 10 تن كمپوست در هكتار با ميانگين 6 آماري قرار گرفت و كمترين وزن هزاردانه مربوط به تيمار بدون 18 گرم  كمپوست و 50 كيلوگرم نيتروژن در هكتار با ميانگين 1 بود . محققين افزايش وزن هزار دانه را با كاربرد شيرابه وكمپوست زباله شهري نسبت به شاهد در گندم . گزارش كردند الماسيان و همكاران، 2006 در سطح شاهد كود اوره كاربرد كمپوست اثر معنيداري بر افزايش يا كاهش وزن هزار دانه ندشت. در حاليكه در سطح 50 و 100 كيلوگرم اوره بطور مشابهي با افزايش كمپوست تا 10 تن در هكتار، وزن هزار دانه بطور معنيداري افزايش يافت و با افزايش كمپوست به 20 تن در هكتار وزن هزار دانه كاهش يافت كه ميتوند ناشي از رشد رويشي بيشتر و تعداد خوشه و دانه . بيشتر باشد.

كودهاي آلي همچون لجن هوموسي شده مشاهده نشد، اما كاربرد دوساله اين كودها موجب افزايش وزن هزار دانه بيشتري نسبت به كاربرد يكساله آنها در گياه برنج گرديد (اقبال و همكاران، 1999 ). لاوادو و همكاران ( 2006 ) نيز دريافتند كه كاربرد ضايعات صنعتي در آفتابگردان موجب افزايش وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق ميگردد.
نتايج حاصل از تجزيه واريانس  نشان ميدهد كه اثر كمپوست و اثر متقابل عوامل بر اين صفت معنيدار شد. كاربرد كمپوست در خاك از يك سو سبب افزايش ماده آلي خاك شده و از سوي ديگر تا حدودي سبب افزايش عناصر غذايي مورد نياز گياه در خاك شده كه در مجموع باعث افزايش رشد و عملكرد گياه ميشود. عملكرد شلتوك  نشان ميدهد كه در سطح شاهد اوره، اثرات كمپوست در سطوح 5 تا 20 تن در هكتار بر عملكرد شلتوك معنيدار نبود، ولي بطور معنيداري بيش از شاهد كمپوست بود، در نتيجه در سطح عدم استفاده از كود اوره، مصرف 5 تن كود دامي توصيه ميگردد. در سطح استفاده از 50 كيلوگرم، افزايش كمپوست تا 10 تن در هكتار منجر به افزايش عملكرد تا حد
66/67 كيلوگرم شلتوك در هكتار گرديد، كه بالاترين ميزان در بين سطوح تيمارهاي مورد بررسي بود. در شرايط استفاده از 50 كيلوگرم اوره در هكتار، مصرف 20 تن كمپوست منجر به كاهش عملكرد ميگردد. در سطح مصرف 100 كيلوگرم اوره كه مقدارتوصيه شده در خاك محل آزمايش است نيز مصرف كمپوست تا 10 تن درهكتار منجر به افزايش عملكرد ميگردد، ولي اختلاف آن با سطح 5 تن در هكتار معنيدار نيست. در اين سطح كود اوره نيز كاربرد 5 تن كمپوست در هكتار قابل توصيه است. در سطح 10 تن در هكتار كمپوست، سطوح تيمار 50 و 100 كيلوگرم اوره در هكتار به ترتيب با ميانگين 66/67 و 6000 كيلوگرم در هكتار تفاوت معنيداري نداشتند كه نشان ميدهد كه ميتوان با كاربرد كمپوست از ميزان كود اوره كاست، اما كمترين عملكرد شلتوك با ميانگين 3158 كيلوگرم در هكتار مربوط به  تيمار شاهد نيتروژن و بدون كمپوست مشاهده شد.

نتيجه گيري
نتايج آزمايش نشان داد كه بيشترين وزن هزاردانه در تيمار 50 كيلوگرم كود نيتروژن و 10 تن كمپوست در هكتار با ميانگين 26/4 گرم بدست آمد. وزن هزاردانه به عنوان صفتي كه تعيين كننده بازار پسندي برنج و بنيه جوانه زني براي كشت سال آينده است از اهميت بالايي برخوردار است. بيشترين تعداد دانه در 93 سنبلچه در خوشه) و نيز خوشه در مترمربع ( 462  خوشه  89 خوشه در مترمربع) در تيمار 10 تن كمپوست در هكتار مشاهده شد. هرسه جزو عملكرد تاكيد بر استفاده از 10 تن درهكتار كمپوست دارد. عملكرد بيولوژيك گياه نيز با افزايش كمپوست تا 10 تن در هكتار به ميزان 15639 كيلوگرم در هكتار افزايش يافت. تيمار كاربرد 10 تن كمپوست و 50 كيلوگرم اوره در هكتار با ميانگين 6667 كيلوگرم در هكتار بالاترين عملكرد شلتوك را منجر گرديد كه نشان مي دهد تيمار تلفيق كودهاي شيميايي و آلي بهترين تركيب براي دستيابي به بيشينه عملكرد و چنانچه اشاره شد بالاترين وزن هزار دانه است و ميتوان با كاربرد كمپوست از ميزان كود اوره مورد نياز كاست. چالش اصلي كاربرد كود خصوصاً كودهاي حاوي نيتروژن، افزايش ارتفاع و خطر خوابيدگي است كه نتايج نشان داد كه بايد از كاربرد توامان 100 كيلوگرم اوره و 10 تن كمپوست در هكتار و نيز 50 كيلوگرم اوره و 20 تن كمپوست در هكتار خودداري كرد، چراكه عملكرد بالاتري از سطوح قبلي ايجاد نكرده و در عين افزايش هزينه ها خطر خوابيدگي را بيشتر مي نمايد.

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو ) 
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو) 
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .