هرس کن گل و بوته چیست ؟ شرح دهید ؟

Question

حسین برخورداری · Answer

هرس کن گل و بوته چیست ؟ شرح دهید ؟

هرس کردن:

بیشتر گیاهان باغبانی، بخصوص چند ساله های چوبی، اگر تحت شرایط محیطی مناسب بدون دخالت انسان رشد کنند، پس از چند سال تبدیل به درختان و یا درختچه هایی با شاخ و برگ متراکم خواهند شد که چه از نظر میزان و کیفیت باروری و چه از نظر شکل ظاهری مطلوب نخواهند بود. در اینگونه گیاهان شاخه ها، مزاحم رشد همدیگر بوده، دچار پیچیدگی ها و خمیدگی های غیرطبیعی می شوند. از طرفی چون به دلیل پربرگی، نور کافی به داخل تاج گیاه نمی رسد به تدریج برگ ها و شاخه های وسطی تاج خشک می شوند و از بین می روند و تولید گل و میوه، محدود به سطح خارجی تاج گشته میزان محصول کم می گردد. برای جلوگیری از این امر و ایجاد شکل و حالت مناسب در گیاه، باید آن را هرس و به نحو دلخواه تربیت کرد.

حذف شاخه های متراکم وسط تاج

تعریف هرس

به طور کلی هرس عبارت است از عملیاتی نظیر قطع کامل یا جزئی شاخه ریشه پوست، برگ و یا گل و میوه به منظور افزایش کمیت و کیفیت. هرس یکی از عملیات مهم باغبانی است که از حدود سه هزار سال قبل شناخته شده و مورد استفاده قرار می گرفته است.

حذف شاخه های مزاحم

فایده های هرس

دلیل ها و فایده های هرس کردن را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:
1 حذف شاخه های مزاحم، خشک شده، آفت زده و مریض و شکسته جهت حفظ و تأمین سلامت گیاه.
2 ایجاد شرایط مناسب جهت ورود نور و هوا به داخل تاج و خلوت ساختن نقاط شلوغ و متراکم آن
3 ایجاد شکل ویژه در تاج گیاه، این امر به ویژه در شکل سازی گیاهان جهت تزیین باغ و باغچه از اهمیت خاصی برخوردار است.
4 ایجاد تعادل بین شاخ و برگ و ریشه، بخصوص در هنگام نهال کاری و جابه جا کردن گیاه، جهت تضمین موفقیت و ایجاد امکان رشد اولیه سریع تر برای گیاه
5 جوان ساختن درختان مسن از طریق حذف شاخه های پیر و وادارکردن درخت به تولید شاخه های جدید
6 جلو یا عقب انداختن باروری گیاه و تنظیم گل دهی و ایجاد تعادل بین رشد رویشی و میزان محصول و بالا بردن کیفیت محصول تولید شده
7 محدود کردن رشد و کوتاه ساختن گیاه برای تسهیل عملیاتی مانند سمپاشی و برداشت محصول و نیز به دلایل تزیین و ایجاد شکل های زیبا در درختان و درختچه های زینتی.

هرس برای ایجاد اشکال تزیینی

زمان هرس کردن:

بسته به نوع گیاه و هدف از هرس، این کار در دو موقع از سال انجام می شود:
1 هرسی که در هنگام رکود یا خواب زمستانه انجام می شود و هرس زمستانه یا خشک نامیده می شود

هرس ریشه                                              هرس خشک

هرسی که در دوره فعالیت گیاه یعنی هنگامی که گیاه دارای برگ و احیاناً گل و میوه است، انجام می گیرد و هرس سبز یا هرس تابستانه نام دارد. در مورد هر دو نوع هرس باید به این نکته توجه نمود که اصولاً هرس، در هر زمان که انجام شود باعث تأخیر در باروری نهال های جوان و کم شدن محصول درختان بارور می شود. بنابراین باید در تمام انواع هرس جانب تعادل رعایت گردد و قطع اعضای گیاه تنها به مقدار لازم و در نهایت احتیاط انجام پذیرد. هرس های زمستانه: در زمان انجام این نوع هرس، جوانه ها هنوز باز نشده اند و در حالت خواب زمستانه به سر می برند یعنی در پاییز یا زمستان است در واقع زمانی است که گیاه در خواب بوده و فتوسنتز ندارد. در نتیجه جریان شیره خام و پرورده در آوندها بسیار کم می باشد. بنابراین هرس خشک روی درختان میوه، درختچه ها و برخی بوته های مناطق معتدل که خزان کننده اند انجام می گیرد. از آنجا که شاخه های درخت حالت خشک دارند، این نوع هرس را هرس خشک می نامند.

انواع هرس خشک یا زمستانه :

هرس فرم دهی در نهال های تازه کاشته شده از مهم ترین هرس های زمستانه است، این هرس مهم ترین گام در تشکیل شاخه های اصلی درخت یا بوته آینده به شمار می رود و در حقیقت مبنا و اساس شکل آینده گیاه را تشکیل می دهد .
2 حذف شاخه های شکسته، مریض و آفت زده نیز در زمستان پیش از فعال شدن گیاه انجام می شود، زیرا این نوع شاخه ها معمولاً پناهگاه و منبع انتشار آفات و بیماری ها هستند.
3 هرس ریشه حتماً باید در زمستان انجام شود
4 حذف پاجوش و نرک هرس های سبز یا تابستانه: این نوع هرس ها، گرچه همگی به نام تابستانه خوانده می شوند ولی در عمل بر حسب نوع، می توان آنها را از اول بهار تا اواخر تابستان انجام داد. مهم ترین هرس های تابستانه عبارت اند از:
1 حذف گل هاو میوه های اضافی که کلاً تنک کردن نامیده می شود
2 ایجاد زخم بر روی پوست ساقه
3 حذف نرک ها و پاجوش ها
4 بریدن قسمت های انتهائی شاخه های سریع الرشد
5 هرس بوته های زینتی به منظور حاشیه سازی و ایجاد اشکال تزئینی
6 حذف شاخه ها و گل های خشک
7 بالاخره هرس برگ

هرس پاجوش هرس گل اضافه

هرس شاخه:

در بین اعضا مختلف یک گیاه تعداد و نحوه رشد شاخه ها مهم ترین عامل تعیین کننده در پایداری درخت در مقابل فشارهای ناشی از وزن میوه باد  برف و یخبندان زمستانه به شمار می رود، به علاوه نحوه قرار گرفتن شاخه ها و زاویه آنها با شاخه اصلی به میزان زیادی بر روی قدرت باروری گیاه و تحمل آن در برابر شرایط نامساعد جوی تأثیر می گذارد، به این دلیل هنگام هرس شاخه های یک گیاه باید دقت زیادی کرد و همواره شکل و اندازه نهایی را در نظر گرفت. در هرس برای ایجاد فرم و شکل مطلوب و جلوگیری از رشد بی رویه و عقب افتادن باروری و کم شدن محصول سال بعد، رعایت نکات زیر ضروری است.
1 در موقع حذف کامل یک شاخه صرف نظر از قطر آن باید دقت کرد برشی که برای هرس داده می شود در پایین ترین قسمت شاخه ای که قرار است حذف گردد و به موازات تنه یا شاخه اصلی ایجاد شود به طوری که قسمتی از شاخه بریده شده بر روی تنه یا شاخه اصلی باقی نماند. این امر باعث می شود که سطح بریده شده سریعاً توسط بافت پوششی یا کالوس التیام یابد و راه نفوذ عوامل مولد بیماری و پوسیدگی مسدود گردد. اگر برش به طور نامناسب انجام شود زایده ای از شاخه بریده شده بر روی درخت باقی خواهد ماند که ناخنک یا مهمیز نامیده می شود و به دلیل رشد نکردن پس از مدتی می میرد و مورد حمله شدید انواع قارچ ها و باکتری ها قرار می گیرد و دچار پوسیدگی می گردد. پوسیدگی به مرور در طول زایده پیشروی کرده به درون درخت می رسد و در نتیجه پس از چند سال درخت را پوک و توخالی می کند. اگر شاخه ای که قطع می شود مسن و دارای قطری بیش از 5 سانتی متر باشد، باید سطح بریده شده را توسط چسب باغبانی که دارای سم قارچ کش باشد پوشاند تا به درخت فرصت کافی برای التیام داده شود.

شاخه های نابارور

هرس درست شاخه

هرگاه درختی چند سال هرس نشده باشد و یا بخواهیم از ارتفاع درخت کم کنیم و در هر صورت به هرسی شدید نیاز باشد، این کار باید در طی چند سال انجام شود و به تدریج درخت به شکل و اندازه دلخواه درآید هرس شدید یکباره، باعث خواهد شد که باروری درخت (در صورتی که هنوز بارور نشده باشد) یک یا چند سال عقب بیفتند و اگر بارور شده باشد، میزان محصول آن برای یک و گاهی چند سال به شدت پایین بیاید و حتی گهگاه به طور کامل متوقف شود.

هرس برای کم کردن ارتفاع درخت

اشکال دیگر هرس شدید یکباره این است که گیاه در سال بعد تعداد زیادی نرک تولید خواهد کرد که حذف آنها در طول فصل رشدکاری پر زحمت خواهد بود
3 در هنگام حذف کامل شاخه ها باید دقت کرد که هر چه زاویه ای که شاخه با تنه می سازد به قائمه نزدیک تر باشد، این شاخه قوی تر بوده، رشد بهتری خواهد نمود و چنین زاویه ای در مقابل وزن میوه و فشارهای خارجی نیز مقاومت بیشتری خواهد داشت. بنابراین در هنگام هرس در درجه اول شاخه هایی حذف شوند که با تنه، زاویه بسته تری می سازند و در نتیجه ضعیف تر هستند.
4 در انشعابات دو شاخه ای، آنهایی که قطر یکی از شاخه هایشان از دیگری کمتر باشد قوی تر از آنهایی هستند که قطر شاخه هایشان با هم مساوی باشد بنابراین باید کوشش کرد که انشعابات دو شاخه ای که قطر دو شاخه آنها یکسان نیست نگه داشته شوند. در شکل مقابل قسمت الف دو شاخه هم قطر می باشند و در شکل ب دو شاخه هم قطر نمی باشند با توجه به توضیحات در موقع هرس شاخه های شکل الف قطع شده و شکل ب نگه داشته می شوند.
5 در هنگام سرزنی معمولاً یک سوم تا نصف انتهای شاخه های طویل حذف می شود.
6 وضعیت محل برش نسبت به اولين جوانه نزد كي به آن در نحوه رشد شاخه و شكل درخت بسيار مؤثر است. به اين معني كه اگر جوانه مذكور در قسمت فوقاني شاخه قرار گرفته باشد، در اثر رشد تبديل به شاخه اي خواهد شد كه تقريباً به طور عمودي رشد كرده به بالا خواهد رفت و اگر جوانه در زير شاخه قرار گرفته باشد بسيار نزد كي به افقي رشد خواهد نمود. با توجه به اين موضوع مي توان با انتخاب محل برش در هرس سرزني، شكل درخت و ميزان گسترش تاج آن را كنترل كرد يعني اگر هدف متراكم كردن شاخ و برگ درخت باشد كه به طور طبيعي تاجي گسترده دارد بايد جوانه در قسمت فوقاني باقي گذاشته شود و برعكس اگر هدف پخش و گستردهك ردن تاج درختان و بوته هایی باشد که به طور طبيعي رشد عمودي دارند بايد جوانه در قسمت زيرين شاخه باقي گذاشته شود. هرچه كي شاخه عمودي تر باشد چون شيره گياهي در آن راحت تر و سريع تر جريان ميي ابد، رشد سريع تر و بيشتري نيز خواهد داشت.

بوته رُز پس از هرس

7 در گياهان باغباني و بخصوص درختان ميوه براي توليد محصول زياد و مرغوب بايد نور با شدت كافي به تمام نقاط تاج و بخصوص به قسمت هاي داخلي آن برسد. براي اين منظور بايد در هنگام هرس سعي شود با حذف شاخه هاي اضافي قسمت هاي وسط تاج در حد لازم و متعادل باز نگاه داشته شود. به ويژه شاخه هايي بايد هرس گردند كه به طور مورب و كج درون تاج رشد ميك نند و علاوه بر سايه اندازي، مزاحم ساير شاخه ها نيز هستند.
8 بسياري از امراض و آفات، در سطح و يا داخل شاخه هاي خش يكده زمستان گذراني ميك نند، از اين رو لازم است در تمام طول فصل سال و بخصوص در زمستان تمام شاخه هاي شكسته و خش يكده بريده و سوزانيده شوند. اين عمل بخصوص در مبارزه با آفاتي مانند انواع چوب خوارها پوستخوارها و سوس كهاي شاخك بلند از اهميت وافري برخوردار است

9 نحوه برش شاخه ها با هم متفاوت است. الف( شاخه های چوبی جوان و كيساله را كه معمولاً 0 سانتی متر دارند بايد به كمك / قطری در حدود 1 5  قيچی باغبانی و با برشی حدود نيم سانتی متر بالاتر از جوانه قطع شوند به طوری كه اين برش به صورت مايل و در جهت مخالف جوانه انجام گيرد.

برش صحیح و غلط شاخه نسبت به محل جوانه

ب ( گهگاه هنگام قطع شاخه هاي کلفت و سنگين، پس از آنکه عمق برش به حدود نصف قطر شاخه رسيد، در اثر وزن زياد، بقيه شاخه مي شکند و همراه خود قسمتي از پوست و چوب تنه را قطع و زخمي ميکند. براي جلوگيري از اين امر، که براي سلامتي گياه مضر است، بايد چنين شاخه هايي را با سه برش قطع کرد.

هرس ريشه

وجود تعادل بين حجم ريشه با شاخساره )شاخه و برگ( براي رشد و باروري متناسب گياه لازم است.
الف( اگر حجم شاخساره کم شود: یعنی به دلایلی مانند هرس شديد و يا حمله آفات و امراض، شاخه و برگ گیاه از بين رود، گياه به جبران شاخه های از دست رفته توليد شاخه و برگ های زیادی ميك ند و باردهي آن به عقب مي افتد.
ب ( اگر حجم ريشه محدود شود: این حالت ممکن است به دليل نامناسب بودن خاك و كم آبي و يا از بين رفتن ریشه در اثر حمله امراض و آفات باشد در این صورت رشد گياه محدود مي شود و در عوض گياه زودتر به بار مي نشيند. با استفاده از اين پديده بشر از زمان هاي دور كوشيده با هرس ريشه اندازه گياهان مورد نظر خود را تحت مهار درآورد و به حد دلخواه محدود سازد.

هرس ریشه

در موارد زیر از هرس ریشه استفاده می شود :
1 هنگام كشت نهال در محل اصلي و يا انتقال آن از خزانه اي به خزانه ديگر هرس ریشه صورت می گیرد. مثلاً در بعضي از گياهان چوبي (مانند ميوه هاي دانه دار و هسته دار و مركبات) و بعضي گياهان زينتي (مثل گل سرخ) و هنگام نشای برخی سبزی ها (مثل گوجه فرنگی و بادمجان).
2 گاهی در باغ مشاهده می شود که بعضی از درختان چند ساله، رشد رویشی بیش از حدی دارند و به اصطلاح
درخت در حالت غرور است، به منظور کم کردن رشد رویشی و اضافه کردن رشد زایشی درخت، تعدادی از
ریشه های آن را باید قطع کرد و برای اینکه لطمه ای به درخت وارد نشود بهتر است این کار در دو یا سه سال انجام
شود.
3 برای تهیه بونسای (درختان مینیاتوری) نیز از هرس ریشه استفاده می شود. به این صورت که در اثر هرس ریشه رشد درخت کاهش می یابد و می توان درختانی بسیار کوچک و مینیاتوری ایجاد کرد. در ژاپن به وسیله هرس ریشه طی سال های متمادی و به طور مداوم توانسته اند درختان چند صد ساله را که ارتفاعشان در طبیعت به ده ها متر می رسد، در اندازه بسیار کوچک نگه دارند. گیاهان را می توان با محدود کردن رشد ریشه، بونسای کرد.
هرس جوان کردن درختان
شدت هرس، با سن، قدرت و نوع درخت تغییر می کند. درختان مسن با قدرت کم را می توان سنگین تر از درختان جوان تر و قوی تر از همان نوع هرس نمود. اغلب مشاهده می شود که قسمت هوایی یک درخت، بر اثر عوامل مختلف از قبیل پیری، آفات و بیماری ها ضعیف و ناتوان شده و قدرت باروری خود را از دست می دهد، در حالی که ریشه هنوز قوی و سالم است. در این گونه موارد می توان با انجام یک هرس شدید درخت را احیا کرد. جوان کردن دوباره درختان مسن بهتر است با تعداد زیادی برش کوچک انجام گیرد تا اینکه به وسیله تعداد کمی برش بزرگ. روش اخیر موجب تحریک غیر یکنواخت می گردد. اگر شاخه ها و تنه درخت بسیار ضعیف و مریض باشد، باید درخت را کف بر کرد، یعنی درخت را از بالای ریشه و چند سانتی متر بالاتر از سطح خاک قطع کرد. پس از کف بری به سرعت پاجوش هایی تولید می شود، اگر کف بری پایین تر از محل پیوند انجام شود، پاجوش ها از رقم پایه خواهند بود و باید مجدداً آنها را با رقم مورد نظر پیوند زد.

هرس درختان مسن با هرس های سنگین

اگر شاخه ها و تنه درخت بسیار ضعیف و مریض باشد باید درخت را کف بر کرد.
هرس برای تغییر نوع رقم
گاهی دلایلی ایجاب می کند که رقم پیوندک را تغییر دهیم. در چنین مواقعی به دوشکل می توان عمل کرد:
1 کف بر کردن و ایجاد پاجوش و سپس انجام پیوند روی پاجوش ها.
2 کوتاه کردن شاخه ها و سپس در ناحیه بریده شده شاخه هایا تنه، انجام پیوند رقم مورد نظر. کوتاه کردن تنه درخت و پیوند روی سربرداری اولین قدم در فرم دهی درختان سربرداری می باشد. نهال یک ساله عموماً به صورت یک ترکه است، یعنی تنه آن صاف و بدون انشعاب می باشد. طول این نهال ممکن است به 2متر یا بیشتر برسد. در این حالت باید در مورد ارتفاع تنه تصمیم گیری کرد.
1  اگر بخواهید درخت پاکوتاه باشد، در این صورت باید تنه را از ارتفاع حدود 60 50 سانتی متری قطع کرد.
2  اگر بخواهید درخت ارتفاع متوسطی داشته باشد، باید از ارتفاع 80 70 سانتی متری قطع کردن صورت گیرد.
3  در صورت نیاز به درخت پابلند، نهال را از ارتفاع بیش از 120 100 سانتی متر باید قطع کرد.
به چند دلیل باید سربرداری صورت گیرد:
1  ارتفاع درخت در حد مورد نظر حفظ می شود. مثلاًً اگر بخواهید درخت شما ارتفاع کمی داشته باشد تا بتوانید عملیاتی از قبیل هرس کردن، سم پاشی و برداشت محصول را راحت تر انجام دهید، باید ارتفاع درخت را کوتاه تر بگیرید.
2 سربرداری به عنوان هرس اولیه باعث می شود که جوانه های جانبی ساقه تحریک شده، بیشتر رشد کنند و شاخه های جانبی و متعددی به وجود آورند. در نتیجه اسکلت درخت بهتر ساخته می شود.
3 می توان بین حجم ریشه و شاخه و برگ و میزان باردهی درخت تعادل برقرار کرد.
4 برای انجام عمل پیوند بر روی نهال باید سربرداری صورت گیرد. در پیوندهایی نظیر اسکنه، نیمانیم و لوله ای برای نصب پیوندک باید سربرداری صورت گیرد و در پیوندهای جانبی مانند پیوند شکمی فقط برای اینکه شیره گیاهی بیشتر صرف رشد پیوندک شود، سربرداری صورت می گیرد. زمان سربرداری پس از کاشت نهال یا در موقع پیوند می باشد.

کوتاه کردن تنه درخت و پیوند روی

تربیت درختان

درختان مانند بسیاری از موجودات زنده دیگر احتیاج به تربیت دارند. به طور كلي، تربيت عبارت است از دادن شكلي خاص به گياه و مناسب ساختن آن براي منظورهاي معين از جمله:
1 داشتن اسکلت خوب و قوی و تقويت شاخه هاي اصلي و بالا بردن قدرت تحمل آنها نسبت به فشار ناشي از وزن ميوه و برف و يخ زمستانه و بالا بردن مقاومت در برابر باد.
2 ایجاد تعداد کافی شاخه، برگ، گل و میوه
3 تاج گسترده و باز كردن وسط تاج براي ورود نور بيشتر
4 تنظيم ارتفاع و پراكندگي افقي درخت
5 دادن شكل خاص به گياه جهت حاشيه سازي، شکل سازی، آلاچيق سازي و غيره تربیت درختان بسته به هدف کاشت آن متفاوت است و در عرض دو یا سه سال شکل و اسکلت خاصی با توجه به هدف مورد نظر به درخت داده می شود. شکل درختان به دو گروه عمده تقسیم می شود: شكل هاي گرد يا آزاد و شكل هاي پهن داربستی. فرم گرد يا آزاد در این نوع هرس، شاخه های اصلی درخت به طور آزاد در جهات مختلف تربیت می شوند و اگر این گونه درختان را از بالا نگاه کنید، دارای شکل کروی هستند. در اين گروه چهار شكل جامي )مركز باز بدون شاخه پيشاهنگ(  هرمي )محور مركزي( شلجمي )محور متغير( براي درختان و درختچه ها و شكل پاچراغي براي بوته هایي مانند رز و گياهان مشابه آن وجود دارد.

هرس جامی                    هرس شلجمی                 هرس هرمی

فرم پهن داربستی

در شكل هاي پهن درختان طوري تربيت مي شوند كه دو بعد بيشتر نداشته باشند؛ و به جای اشغال حجم معینی از فضا با سطح مقطع دایره ای، تنها یک سطح عمود بر زمین را اشغال کنند. در اين شكل ها درختان را به وسيله پيوند زدن روي پايه هاي كوتاه كننده، پاكوتاه مي سازند و شاخه هاي آنها توسط قيم هاي ريسماني )شامل 3 تا 5 رشته مفتول كه به طور افقي به موازات هم و به فواصل حدود 50 سانتي متر بر روي ديوار و يا داربست هاي كلفت فلزي و يا چوبي نصب شده اند( نگهداري مي شوند. شاخه های اصلی و فرعی تماماً در یک سطح و معمولاًً در جهت شمالی جنوبی قرار می گیرند. شکل های پهن در نواحی که تابش آفتاب و شدت روشنایی کم است نتیجه مطلوبی می دهد.
شكل هاي پهن به دليل اينكه زود به بار مي نشينند و ميزان توليد شان بالاست و انجام عمليات باغباني بر آنها مكانيزه و ساده تر از شكل هاي گرد مي باشد، به طور روزافزون مورد توجه هستند. شكل هاي پهن داراي انواع مختلفي است از جمله کوردون تک شاخه ای  کوردون مضاعف )چنگالی( اسپالیه )افقی( پالمت )پنجه ای( و بادبزنی از آن جمله است.

کوردون تک شاخه                                                    پالمت

هرس درختچه های زینتی

در مورد برخی از درختچه های زینتی که تولید غنچه در آنها از اوایل تابستان تا فصل پاییز می باشد، معمولاًً گل دهی شان بر روی شاخه های تولید شده در فصل جاری صورت می گیرد. به همین دلیل گیاهان زمان کافی برای تولید ساقه های گل دهنده از اوایل بهار تا زمان گل دهی دارند و هرس این گروه از گیاهان را می توان در زمانی که گیاه در خواب زمستانه می باشد، انجام داد. در مناطق خیلی سرد این عمل بعد از خطر سرمازدگی صورت می گیرد. اکثر پیچ ها و درختچه هایی مانند: رز دم موشی پیراکانتا دوتسیا توری پَر و... در این فصل هرس می شوند. باید توجه داشت که تعدادی از آنها حساس به یخبندان بوده و بهتر است اواخر اسفندماه هرس شوند.

هرس برگ
هرس برگ، هرسي است تابستانه كه گاهي اوقات در مورد گياهاني كه رشد فوق العاده و شاخ و برگ متراكم دارند اعمال مي شود و مانند ساير هرس هاي تابستانه اثر تضعيفك ننده دارد. براي انجام اين هرس، با استفاده از وسايلي مانند قیچی و يا با دست، قسمتي از برگ هاي درخت را حذف ميك نند تا بدين وسيله نور بيشتري به قسمت هاي مركزي تاج بتابد و ميوه از يكفيت بهتري برخوردار شود و بخصوص در مورد گياهاني مثل سيب ميوه خوش رنگ تر گردد.

هرس پیچ گلیسین

هرس پوست
زخم كردن پوست، هرسي است تابستانه كه معمولاً در بهار و به دلایل زیر انجام می شود:
1 به منظور تبديل شاخه نابارور به بارور
2 تقويت شاخه هاي بارور ضعيف كه گل مي دهند ولي قدرت نگهداري ميوه هاي حاصله و گاهي اوقات حتي گل هاي خود را ندارند.
3 بالاخره مبارزه با غرور درختان و وادار كردن آنها به باروري انجام مي شود. در هر سه مورد، زخم كردن پوست باعث قطع رابطه قسمت هاي بالاي زخم با بقيه گياه مي شود و اين قسمت ها مواد قندي خود را از دست نمي دهند و تقويت مي شوند.

هرس جوانه انتهایی داودی

بریدن قسمت انتهایی شاخه هایی که رشد زیاد دارند این کار هم در مورد شاخه های درختان میوه انجام می شود و هم در مورد برخی گیاهان گلدار گلدانی. از جمله در داودی هایی که گلدانی پرورش داده می شوند، یا در باغچه کاشته شده اند، به طور مرتب جوانه انتهایی آن به کمک ناخن دو انگشت چیده می شوند. در این شرایط ساقه های جانبی به طور کافی رشد کرده و بوته پر گل می شود. همچنین در بوته های حسن یوسف به همین روش هر چند روز یکبار انتهای ساقه را می چینیم. در غیر این صورت بوته به گل رفته و برگ های پایینی آن می ریزد و گیاه شکل زیبای خود را از دست می دهد.
حذف گل های اضافه
حذف گل های اضافه در موارد زیر انجام می شود.
1 حذف گل های پژمرده در گیاهان گل دار یک ساله و چندساله. در صورتی که گل های پژمرده شده روزانه جمع آوری نشوند، گیاه از گل دهی می افتد. زیرا میوه تشکیل شده حاصل از گل هورمون هایی آزاد می کند که گل دهی در گیاه را متوقف می کند.
2 در گیاهانی که به منظور تولید گل شاخه بریده پرورش داده می شوند، گل های جانبی را حذف می کنیم تا گل مرکزی درشت تر شود و بازارپسند گردد.
3 در برخی از گیاهان برگ ساره ای مانند حسن یوسف، در صورتی که گل های ظاهر شده در راس ساقه ها چیده نشوند، برگ های پایین بوته ریزش کرده، بوته زیبایی خود را از دست می دهد

حذف گل های پژمرده

مبانی هرس درختچه های زینتی و پیچک ها

به طور کلی اصلاح و بهبود نمای ظاهری درختچه ها، قطع شاخه های مریض و بیمار، حذف شاخه های ناخواسته از اهداف مهم هرس درختچه های زینتی و پیچک ها می باشد، این قبیل هرس جزء اصول مقدماتی و پایه ای هرس محسوب می گردد. در برخی از درختچه ها تنک کردن بوته، به منظور ورود نور و هوا به داخل بوته موجب رشد و بهبود گیاهان می گردد. بعضی از درختچه ها ممکن است با هرس سالیانه، گل های بزرگ تر و زیباتر و لیکن به تعداد کمتر تولید نمایند، درختچه ها بندرت ممکن است در صورت هرس نکردن خشک شده و از بین بروند ولی با هرس کردن می توان نمای کلی گیاه را بهبود بخشید.
هرس درختچه های زینتی که روی شاخه های سال قبل گل می دهند.
بعضی از درختچه ها در حین رشد و بالغ شدن تمایل به از دست دادن فرم و شکل مطلوب خود دارند. اینها به تدریج فشرده شده و گل های کمتری نسبت به سال های قبل تولید می نمایند. این درختچه ها را که اغلب روی شاخه های فصل قبل گل می دهند در صورت لزوم می توان بلافاصله پس از گل دادن هرس نمود. برای هرس، ابتدا باید تعدادی از شاخه های قدیمی را قطع و یا کوتاه نمود و پس از آن اگر گیاه هنوز فشرده و متراکم باشد، می توان شاخه های جوانی را که ضعیف ترند قطع کرد. این روش برای درختچه هایی نظیر دوتسیا یاس زرد ویگلیا به ژاپنی بعضی از انواع دم موشی و گل یخ و هورتانسیا کاربرد دارد. هرس به ژاپنی بلافاصله بعد از گل دهی در فصل بهار انجام می شود، زیرا گل دهی بر روی شاخه های سال قبل صورت می گیرد.
هرس درختچه های زینتی که بر روی شاخه های سال جاری گل می دهند
برخی از درختچه ها بر روی شاخه هایی که در فصل جاری رشد نموده اند گل می دهند. برای محدود نمودن رشد این گونه درختچه ها و یا به دست آوردن گل های درشت تر، باید این درختچه ها در اواخر زمستان و یا اوایل بهار هم زمان با شروع رشد گیاه هرس شوند. برای هرس نمودن باید شاخه های سال گذشته را از بالای دومین یا سومین جوانه از پایه قطع نمود. شاخه های قدیمی را در صورت نیاز به تنک کردن درختچه قطع می نماییم. بعد از هرس به منظور تقویت درختچه یک فنجان کود شیمیایی کامل برای هر متر مربع بایستی مصرف نمود علاوه بر آن باید حدود 5 سانتی متر کمپوست یا پهن اسبی پای بوته داد. این روش برای درختچه هایی نظیر طاووسی توری بعضی از انواع هورتانسیا نیل گز انواع اسپیره مروارید و به لیمو کاربرد دارد.

قطع شاخه از قسمت بالای جوانه رو به سمت بیرون

هرس درختچه طاووسی برای ایجاد شاخه های جدید در زمستان انجام می شود، زیرا گل دهی بر روی شاخه های فصل جاری صورت می گیرد . تمام شاخه های خیلی نازک، تاب خورده و نیز شاخه های نرک را از اطراف پایه قطع می کنیم. این روش برای درختچه هایی نظیر یاس نرگس درختی  برگ نو سنجد زینتی بداغ توری به ژاپنی گل یخ و ختمی کاربرد دارد.
انواع هرس در رز
1 هرس فرم: در اواخر پاییز و در مناطق سردسیر در اواخر زمستان صورت می گیرد. معمولاً روی شاخه های ظریف 2 3 جوانه و روی شاخه ها یقو ی 4 6 جوان ه ا ز مح لپیون د حف ظمی شود. هرس فرم رُز معمولا هر ساله صورت می گیرد.
2 هرس سبز: شامل حذف دم گل های قبلی، حذف شاخه های آلوده و شاخه های با زاویه نامناسب است. هرس سبز باعث افزایش دفعات گل دهی می شود. زمانی که روی رز میوه تشکیل می شود گل دهی گیاه متوقف می گردد. زیرا، از دانه های تشکیل شده در میوه هورمون های بازدارنده گل دهی آزاد می شود

حذف دم گل ها میوه های رز

3 هرس در زمان چیدن گل یا سربرداری: معمولاً از محلی که برگ ها 5 برگچه ای می شوند، شاخه ها را حذف می کنند تا جوانه های نوک تیز حذف شوند. این هرس در زمان برداشت گل هم انجام می شود. زمان دقیق سربرداری رز به محض رؤیت جوانه نهفته می باشد که به این حالت سربرداری ملایم گفته می شود و زمانی که جوانه به اندازه نخود رسیده باشد و سربرداری انجام شود، سربرداری سخت گفته می شود. در زمان چیدن گل حداقل باید یک برگ 5 برگچه ای روی شاخه باقی بماند. در ارقام ضعیف تر حفظ دو برگ 5 برگچه ای ضروری است تا از ظهور جوانه های گل مطمئن شویم.
4 برش شاخه: معمولاً در اواسط بهمن انجام می شود:
الف( وقتی شاخه گل دهنده نازک و باریک است و از شاخه ای نازک منشعب شده، این شاخه از محل انشعاب قطع می شود.
ب( اگر شاخه گل ضعیف از شاخه قوی حاصل شده باشد، از 1 سانتی متری محل انشعاب قطع می شود.
ج( اگر شاخه قوی از شاخه قوی دیگر حاصل شده باشد شاخه حاصل از بالای محل انشعاب به نحوی که دو برگ مرکب 5 برگچه ای روی شاخه بماند قطع می شود.
هرس میخک
پس از حدود 4 6 هفته از زمان کاشت گیاه و زمانی که شاخه های جانبی 5 سانتی متر رشد کردند، شاخه انتهایی از بالای ششمین گره با دست حذف می شود . روش های سربرداری میخک
1 سربرداری ساده: سربرداری جوانه انتهایی ساقه اصلی که باعث بروز گل دهی هم زمان و افزایش کیفیت گل می شود. در این حالت سریع ترین زمان گل دهی به دست می آید.
2 سربرداری شاخه اصلی: پس از سربرداری شاخه اصلی، وقتی ساقه های فرعی به اندازه کافی رشد کردند سربرداری دوم صورت می گیرد. این نوع سربرداری باعث کاهش گل دهی و کاهش عملکرد در اولین مرحلهگل دهی ولی سبب گل دهی مداوم می شود.

3 سربرداری مضاعف: شامل سربرداری شاخه اصلی و سربرداری شاخه جانبی به طور هم زمان که باعث گل دهی دیرتر و تراکم بیش از حد گل در یک مرحله می شود.

چسب هرس
محل بریدگی، اغلب، مورد هجوم انواع عوامل بیماری زا قرار می گیرد و در نتیجه، در مواردی باعث خشک شدن شاخه ها می گردد. برای جلوگیری از نفوذ این عوامل به داخل شاخه، از ماده ای چسبنده استفاده می شود. این ماده، چسب مخصوص هرس نامیده می شود و چون در بعضی از انواع پیوند هم از آن استفاده می شود، به چسب پیوند نیز معروف است. با این چسب، محل زخم های ایجاد شده به صورت یک لایۀ نازک کاملاً پوشانده می شود. این نوع چسب به شکل های مایع و جامد در بازار آماده فروش است.

انواع چسب های هرس
بعضی از انواع چسب به شکل جامد به فروش می رسد. برای مصرف این گونه چسب ها باید ابتدا آن را با حرارت دادن نرم کرد و با کشیدن آن بر روی محل های زخم، شکاف ها را کاملاًً پر نمود. این گونه چسب ها را چسب گرم می نامند. برخی دیگر طوری تهیه می شوند که در موقع استعمال نیاز به گرم کردن ندارد، به آنها چسب سرد می گویند. خواص چسب هرس: چسب هرس خوب، باید دارای خواص زیر باشد:
1 در برابر نور خورشید و گرمای هوا آب نشود. در غیر این صورت، محل زخم ممکن است باز شود.
2 باید در برابر سرمای هوا مقاوم باشد و ترک بر ندارد.
3 در برابر بارندگی شسته نشود.
4 در مقابل عوامل بیماری زا مثل قارچ ها و باکتری ها نفوذناپذیر باشد. گاهی برای از بین بردن این گونه عوامل به داخل چسب، مادۀ ضدعفونی کننده ای اضافه می کنند )مثل بعضی از سموم قارچ کش(.
5 مواد تشکیل دهندۀ چسب نباید برای سلامتی درخت مضر باشد.

کود مناسب رشد و عناصر ریز مغذی ( میکرو ) 
مشخصات کود های میکرو
یکی از صدها خدمات مجموعه ی بزرگ پارادایس تهیه و بسته بندی بهترین نوع کودهای میکرو می باشد ، که تهیه نمودن آن برای شما دوستان عزیز به علت سنگین بودن وزن بسته های آن (25 کیلوگرم ) هزینه بر و گاهی اوقات غیرممکن است .
میکرو المنت ها یا عناصر یا عناصر کم مصرف ( ریز مغذی ها ) مانند :
آهن ، روی ، منگنز ، مس ، بور ، مولیبدن و کلر گیاهان مختلف برحسب نیاز و با توجه به نتایج آزمایشات خاک و برگ به کود های فوق نیازمند خواهند بود . ادامه مطالب کلیک کنید .
جایگاه میکروالمنت در تولیدات کشاورزی :
با وجود این که گیاهان به شکل واضحی به کود های ماکروالمنت ها نیازمندند ، اما کودهای میکروالمنت یا ریز مغذی ها علی رغم نیاز کم گیاهان جایگاه ویژه ای در تولیدات کشاورزی دارند لذا از آنها به عناصر خرد با تاثیرات مکان یاد میشود.

کود مناسب رشد و عناصر درشت مغذی ( ماکرو) 
مشخصات کود های ماکرو
در این قسمت از بانک اطلاعاتی مجموعه ی پارادایس نظر شما را به توضیحاتی هر چند مختصر توسط متخصصان این مجموعه در رشته ی کشاورزی و کود شناسی در رابطه با کود های ماکرو بستته بندی شده توسط این مجموعه جلب می نماییم .
معرفی عناصر کود ماکرو :
کودهای ماکرو موضوع بحث ما را تشکیل می دهند این کودها از مجموع سه عنصر : ازت ، فسفر و پتاسیم به نسبت های مختلف و متناسب با زمانبندی رشد و باروری گیاه تشکیل میشود .

حال برای درک هرچه بیشتر تاثیر این کودها نظر شما را به تاثیر هر یک از این عناصر به تنهایی بر روی گیاهان و درختان جلب می نماییم : جهت مطالعه ادامه مطالب کلیک کنید .

کود مناسب تقویت محصول و گلدهی ( پتاس بالا )

تغذیه گیاهان شامل چندین مرحله می باشد، مرحله رویشی ، نمو و گلدهی، گیاهان برای رشد به ازت برای ریشه دهی و شروع سوخت و ساز و پتاسیم مسئول خیلی از وقایع فیزیولوژیک گیاه می باشد. گیاهی که وارد فاز گلدهی نمی شود، به خاطر رشد رویشی ناشی از مصرف کود ازته یا ضعف عمومی گیاه می باشد. فاز رویشی ناشی از استفاده از ازت باعث آبدار شدن بافت گیاه شده و نسبت C/N را کمتر یا به زبان ساده پوست به گوشت را بیشتر میکند، و همین عامل باعث می شود گیاه شما بزرگ و قوی شده ولی به شما گل نمی دهد ! با دادن کودهای گلدهی میزان گوشت را بیشتر کرده و از شیره گیاهی کاسته می شود. همین امر موجب افزایش گلدهی در همه گیاهان می شود. برای افزایش کیفیت گلها باید هنگام اتمام عمر گل ، غنچه های خشک شده رو از ته بچینید ، تا انرژی گل روی تولید بذر متمرکز نشود ! همینطور برای افزایش کیفیت گلدهی باید از مکمل های غذایی استفاده نمود ، از آنجایی که جذب مواد غذایی و کودهای شیمیایی تابع اسیدیته ی خاک می باشد و درصورت بالاتر رفتن اسیدیته خاک از 7 ، برخی از مواد غذایی قابلیت جذب خود را از دست می دهند  جهت کسب اطلاعات بیشتر و طرح سوال کلیک کنید .

جهت خرید انواع محصولات کشاورزی اعم از کود ، سم و اقلام کلیک کنید .

جهت بازدید از ویدئو های آموزش کشاورزی رایگان کلیک کنید .