کود و عناصر مورد نیاز گندم را شرح دهید ؟

Question

کود و عناصر مورد نیاز گندم را شرح دهید ؟
در راستای حل مشکلات کشاورزان سوالی در خصوص نحوه کود دهی و نوع کود مناسب برای تقویت تولیدات گندم را شرح دهید .

مصطفی قدیری · Answer

2 -تغذيه متعادل گندم
گياه عناصر غذايي از جمله نيتروژن، فسفر و پتاسيم را بـه كمـك نـور خورشـيد و آب در توليـد
محصول به كار مي گيرد.

بدون مديريت مناسب، توليد مداوم يك محصول سـبب كـاهش مقـدارعناصر غذايي در خاك مي گردد.

بايد در نظر داشت كه توليد 4.5 تن دانه و 7.5 تن كلـش گنـدم در هر هكتار باعث برداشت 144 كيلوگرم نيتروژن

25 كيلوگرم فسفر (P2O5 )

137 كيلوگرم پتاسيم (K2O )

مي گردد.

در طول زمان، كاهش تجمعي اين عناصر سبب :

كاهش توليد و عملكرد گنـدم

كـاهش حاصلخيزي خاك و كيفيت آن

مي شود.

مصرف عناصر غـذايي از طريـق كودهـاي شـيميايي و آلـي ايـن نقيصه را جبران مي نمايد.

از طرف ديگر مصرف بيش از حد برخي از عناصر موجب بروز مشكلات زيسـت محيطي و اقتصادي شده و باعث ايجاد خسـارت بـه گيـاه، دام و در نهايـت انسـان مـي گـردد.

از ايـن رو برقراري تعادل در ميزان مطلق و نسبي مصرف عناصر غذايي براي پايداري در توليد و حفـظ حاصـلخيزي خاك و سلامت محيط زيست و در نهايت حركت در راستاي كشاورزي پايدار الزامي است.

تغذيـه متعـادل گندم علاوه بر افزايش مقاومت گياه نسبت به آفات و بيماريها، به دليل افزايش غلطت عناصر مفيد در دانه گندم سبب كاهش بخشي از بيماري ها و نارساييهاي بهداشتي و ارتقاي سلامت جامعه خواهد شد.

در ارتباط با برنامه بهينه سازي مصرف كودها، اقدامات متعددي از قبيل ايجاد تعادل بين مقـادير مصرف انواع كودهاي اصلي (نيتروژنه، فسفاته و پتاسيمي) از طريق تغيير نحوه مصرف كودهاي نيتروژنـه،

كاهش مصرف كودهاي فسفاته و توصيه افزايش مصرف كودهاي پتاسيمي براساس نتايج تحقيقاتي صورت گرفته است.

ضمناً با توجه به ضرورت ارتقاء و بهبود سلامتي جامعه مصرف انواعي ديگـر از كودهـا تحـت عنوان ريزمغذي ها كه رفع كمبود آنهـا ارتبـاط تنگـاتنگي بـا سـلامتي انسـان دارد، مرسـوم شـده اسـت.
ريزمغذيها شامل كودهاي ميان مصرف (مانند انواع كودهاي گوگردي، سولفات منيزيم)

كودهاي ميكرو (نظير سولفات روي، سولفات آهن، سولفات مس، سولفات منگنز و اسيدبوريك)

هستند

هـر كـدام از آنها نقش بسزايي را در توليد محصول از نظر كمي و كيفي و يا برقـراري ايجـاد تعـادل در ميـزان مصـرف ساير كودها دارند.

شناخت كمبود عناصر غذايي
شناخت كمبود عناصر غذايي براي كشت گندم از راه هاي مختلفي امكـان پـذير اسـت.

دو روش تجزيه خاك و تجزيه برگ (گياه) براي بدست آوردن مقادير صـحيح و مناسـب مـي بايسـت مـدنظر قـرار گيرند.

شناخت علايم كمبود عناصر غذايي گندم نيز يكي ديگر از اين روش ها مي باشد.

گندم نيز همانند ساير محصولات زراعي علايم خاصي از كمبود و يا بعضاً اثرات سمي عناصر غذايي را از خود بروز مي دهد،
كه با شناخت اين علايم مي توان به رفع هر يـك از كمبودهـا و در نتيجـه فـراهم نمـودن شـرايط رشـد مطلوب گندم همت گمارد.
گروهي از عناصر شيميايي تحت عنوان عناصر پرمصرف شامل نيتروژن، فسفر، پتاسـيم، كلسـيم، منيزيم و گوگرد

عناصر كم مصرف يا ريزمغذيها مانند آهن، روي، مس، منگنز، بر و موليبدن مورد نيـاز گياه مي باشند.

گونه هاي مختلف گياهان نيازمندي هاي غذايي متفـاوتي دارنـد.

همچنـين قابليـت جـذب عناصر غذايي در بين واريته هاي مختلف يك گياه نيز متفاوت است.

با اين حـال كمبـود برخـي از عناصـر مانند پتاسيم در شرايطي بدون بروز علائم مي تواند سبب كاهش قابل توجهي در عملكرد و توليد محصول گردند كه به اين پديده گرسنگي پنهان گفته ميشود.

كمبود و يا مسموميت بعضي از عناصر هـم ممكـن است علايمي مشابه علايم تنش هاي ديگر در اندام هاي هوايي گيـاه ايجـاد نماينـد .

بـه عنـوان مثـال در كمبود مس در مرحله زايشي ممكن است وضع ظاهري خوشه ها مشابه خوشه هايي باشند كه در مرحلـه گلدهي (رشد پرچمها) تحت شرايط انجماد يا خشكي بوده اند.
به طور كلي آزمايش هاي بعدي و يا تجزيه خاك و برگ براي تشخيص اين تنش هـا از يكـديگر ضروري است.

اگر تشخيص كمبود يا مسموميت عنصر غـذايي از طريـق علايـم ظـاهري صـحيح صـورت پذيرد، تجزيه برگ نيز آن را نشان خواهد داد.

به منظور آشنايي بيشتر، به مواردي از شاخص تـرين علايـم كمبود عناصر غذايي به طور خلاصه اشاره مي شود كه مي تواند به عنوان يكي از روش هـاي كلـي تعيـين عناصر مورد نظر در رفع كمبود ها به كار رود .

علايم كمبود عناصر پرمصرف ( ماکرو )

كمبود نيتروژن:

كمبود نيتروژن معمول ترين و گسترده ترين كمبود عناصر غـذايي در غـلات دانـه ريـز است

گياهان مبتلا به كمبود نيتـروژن رنـگ پريـده و زرد هسـتند.

علايـم اختصاصـي كمبـود نيتروژن ابتدا در مسن ترين برگ ها ظاهر مي شـود، در حـالي كـه بـرگهـاي جـوان نسـبتاً سـبز بـاقي مي مانند.

برگ هاي مسن تر نسبت به برگ هاي جوانتر كم رنگ تر شده و كلروز (زرد شـدن بـرگ) ايجـاد مي گردد، كه اين كلروز تدريجاً در قاعده برگ به رنگ سبز روشن تبديل خواهـد شـد.

در مزرعـه علايـم، تقريباً هميشه به صورت قطعاتي به رنگ سبز روشن يا زرد ظاهر مي گردند كه در ادامه رشد گياه كـاهش يافته و ساقه ها نازك مي شوند.

كمبود فسفر:

مشخص ترين نشانه كمبود فسفر در مراحل اوليه رشد رويشي گندم :

كاهش توانايي رشد و تعداد پنجه است.

گياهان مبتلا به كمبود فسفر به رنگ سبز تيره و برگهاي مسن در نـوك و لبـه هـا بـه رنگ ارغواني مايل به قرمز تغيير رنگ مي يابند .

كلروز از نوك برگ پير شروع شده و بـه طـرف قاعده برگ گسترش مي يابد

ولي قاعده برگ مانند ساير قسـمت هـاي گيـاه سـبز تيـره بـاقي مـي مانـد.
برگ هاي گندم مبتلا به كمبود فسفر دچار پيچيدگي شده و بعضي اوقات برگهاي پير، به دور بـرگ هـاي جوانتر پيچ مي خورند.

گياهان كوتاه مانده و ارتفاع بوته ها كاهش مي يابند.

كمبود فسفر، سـبب تـأخير و نامنظمي در رسيدگي دانه و توليد خوشه هاي كوچك مي شود.

كمبود پتاسيم:

علايم اختصاصي كمبود پتاسيم در گندم هميشه در برگ هاي پير ظاهر مي گردد.

تحـت شرايط كمبود پتاسيم، زرد شدن و نكروزه شدن نوك و حاشيه برگ هاي پير مشاهده مي شود

در نتيجه گسترش اين بافت نكروزه، بافت سبزرنگي به شكل پيكان در قاعده تا مركز برگ باقي مي مانـد.
در شرايط كمبود شديد پتاسيم اين علائم به برگ هاي جوان نيز منتقل مي گردد.

گياهاني كه شـديداً مبتلا به كمبود پتاسيم مي شوند، ظاهري مشابه گياهان دچار تنش خشكي را پيدا مي كنند.

كمبود گوگرد:

از آنجايي كه گوگرد در تشكيل كلروفيل گياهان نيز دخالت دارد، لذا علايم كمبود آن در گندم شبيه كلروز ناشي از كمبود نيتروژن (زردي عمومي برگ) است .

با اين حال كمبود گوگرد بر خلاف كمبود نيتروژن بيشتر در برگ هاي جوان ديده مي شـود.

كمبـود شـديد گـوگرد موجـب عـدم تشكيل خوشه ميگردد.
در انتها میزان کود شیمیایی ماکرو حاوی نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم و گوگرد به صورت قانون وزارت جهاد کشاورزی به همراه قیمت ذکر می گردد :

هر هکتار گندم نیازمند 400 کیلوگرم کود ماکرو گوگرد دار می باشد .

در حال حاضر بهترین کود ایرانی ماکروبا بهترین کیفیت تحت لیسانس انگلستان  به قیمت کیلویی 6300 تومان در بسته های 25 کیلوگرمی به هر نقطه کشور ارسال می گردد .

قیمت هر بسته 25 کیلوگرمی 157500 می باشد .

به منظور کسب اطلاعات بیشتر از مجموعه کود های موجود در شرکت تعاونی زنجیره تامین بهشت به مرکز خدمات کشاورزی در فروشگاه ملی کلیک نمایید .